صبر از ديدگاه اسلام، ص: 309

اين شيطان در وجودش در حال كشتی است، حسرت كه از خدا نيست، حسرت از ابليس است، ريا از خدا نيست بلكه از ابليس است، غرور و كبر كه از خدا نيست از ابليس است، بخل و سوء ظن از ابليس است در وجود خيلی از انسان ها اين مسائل در جريان است و دليل بر اين است كه شيطان مثل خون می تواند در همه وجود بچرخد؛ مگر اينكه ما دارای قدرتی بشويم كه از ما بترسد اگر از ما بترسد ديگر سراغ ما نمی آيد. دشمن اگر نترسد سراغ انسان می آيد.

با توجه به اينكه، پروردگار در قرآن مجيد می فرمايد شيطان يك موجود ضعيف است چرا بر ما تسلط دارد چون ما از او ضعيف تريم.

پروردگار در قرآن می فرمايد:

«إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَنِ كَانَ ضَعِيفًا» «1» مكر شيطان ضعيف است، نقشه های شيطان ضعيف است.

اما چگونه يك موجود ضعيف می تواند راحت ما را به دام بيندازد؛ چون از

خودش ناتوان تر پيدا كرده است. اما اگر از خودش قويتر پيدا كند احمق نيست كه

درافتد. با اهل خدا كار ندارد؛ چون چند مرتبه كه سراغ آنان آمد ضربه به نماز بزند، ضربه به جهاد بزند، ضربه به امور مالی بزند، ضربه به بندگی بزند و ما توجهی به او نكرديم و الله بار ديگر سراغ ما نمی آيد.

قوی تر از شيطان هوای نفس است كه سراغ انسان می آيد. اگر آن را هم كه بيرون كرديم ديگر راحت می شويم، ديگر دشمنی نمی ماند كه با ما جنگ و جدال بكند.

برای اهل خدا ابتلاء و آزمايش و حادثه مانند افتادن در آتش است يا بريدن سر فرزند به دست خويشتن است. فرقی ندارد كه حادثه مالی باشد يا حادثه بيست و پنج سال مبارزه با فرعون مصر است. حادثه هزار شبانه روز گرسنه و تشنه و زندانی

______________________________
(1)- نساء 76: 4؛ «يقيناً نيرنگ و توطئه شيطان [در برابر اراده خدا و پايداری شما] سست و بی پايه است.»