انديشه در اسلام، ص: 83
بسم الله الرحمن الرحيم. الحمد لله رب العالمين وصلّى الله على جميع الأنبياء والمرسلين وصلّ على محمّد وآله الطاهرين، ولعن على اعدائهم اجمعين.
از مجموع آيات قرآن بهطور صريح استفاده مىشود كه اگر انديشه در مسير صحيحش قرار بگيرد، ريشه تمام نيكىها و پاكىها خواهد بود. به همين سبب، دين اسلام براى فكر بهترين جايگاهها را قائل شده است.
بزرگان دين نيز، وقتى انسان را توصيف مىكنند، وجود انديشه در فرد را ملاك خوبى او مىدانند. نقل است كه در مجلسى در محضر امام صادق، عليه السلام، سخن از ابوذر به ميان آمد. امام ششم در تعريف او فرمودند:
«كان أكثر عباده أبى ذر رحمه الله عليه خصلتين: التفكر والاعتبار». «1»
يعنى عبادت ابوذر منحصر در نماز و روزه نبود، بلكه افزون بر اينها او اهل فكر و انديشه و عبرت گرفتن بود.
گستردگى انديشه
بال انديشه به اندازهاى قوى است كه خداى متعال قدرت آن را به گستردگى تمام عالم تعريف كرده است. بدين لحاظ، اگر آياتى كه درباره
______________________________ (1) پىنوشت
. خصال، شيخ صدوق، ص 42.