انديشه در اسلام، ص: 90
قرآن و پيشوايان دين دستور دادهاند در همه چيز فكر كنيم. خوب است ما هم در كتابهايى كه درباره جهان نوشته شده تأمّل كنيم. اين عادت خوبى است كه با كتابهاى علمى و مفيد انس بگيريم. گاه مىشود كه من وقتى به منزل مىروم احساس مىكنم از شدّت خستگى جانم به لب رسيده است؛ تمام بدنم درد گرفته و حوصلهام به صفر رسيده است و اشتهاى غذا خوردن هم ندارم؛ در اينحال، تنها چيزى كه مىتواند مرا از رنج نجات دهد مراجعه به كتابهاى تاريخ يا كتب علمى است. وقتى كتاب مىخوانم و از ساختمان عالم، جهانهاى دور، پيدايش و مرگ خورشيد و ... آگاهى مىيابم، رنجهايم را فراموش مىكنم.
بزرگترين دانشمندان آمريكا و اروپا، كه اين كتابها را نوشتهاند، در نهايت يك سخن دارند و آن اين است كه پس از اين مطالعات و درك اين واقعيات چگونه در برابر پادشاه باعظمت و به وجود آورنده عالم سر تعظيم فرو نياوريم؟ پاسكال «1»، بزرگترين رياضيدان اروپا در قرن هجده ميلادى، مىگويد:
تمام عشق و لذت من در ياد خدا خلاصه مىشود.
ممكن است باور نكنيد، ولى پاسكال كه از رياضىدانان بزرگ كره زمين است در 39 سالگى از عشق خدا دق كرد و مرد.
چه كسى مىگويد عالم خدا ندارد؟
«أَ فِي اللَّهِ شَكٌّ فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ».
چه قدر خوب است انسان اهل تفكّر باشد! در جلد سوم كتاب عرفان اسلامى حدود 250 صفحه درباره بدن و نعمتهايى كه خدا در بدن ما قرار داده نوشتهام كه انسان وقتى اين مطالب را مىخواند خدا را مىبيند.
به دريا بنگرم دريا ته وينم |
به صحرا بنگرم صحرا ته وينم |
|
به هر جا بنگرم كوه و در و دشت |
نشان از قامت رعنا ته وينم. «2» |
|
______________________________ (1). بلز پاسكال، نويسنده، فيلسوف، طبيعىدان و مهندس فرانسوى (و. كلرمون 1623- ف. 1662 م). از كودكى آثار هوشمندى در وى پديدار بود. در 12 سالگى بدون استعانت از كتابى اولين قضاياى هندسه اقليدس را شناخت و در 16 سالگى رسالهاى در باب مخروطات نوشت. در 18 سالگى ماشين محاسبه را اختراع كرد و قوانين ثقل هوا و موازنه سوائل و مثلثات رياضى و حساب احتمالات و فشار آب و ... از مبتكرات اوست. نوشتههاى او داراى سادگى و استحكام كلام است.
(2). از باباطاهر است.