انديشه در اسلام، ص: 268
و خانوادگى است و هيچگونه دعوت منفىاى در آنها وجود ندارد.
هر انسانى كه در حدّ ظرفيت خود به اين دستورها آراسته باشد، اهل نجات است. شخصى كه از اول تكليف تا لحظه بيرون رفتن از دنيا، عشق به پاكى و خير، گرهگشايى و كمك به مردم، درمان كردن درد آنها، و عبادت داشته و همراه اين عشق، به اندازه ظرفيت خود عمل كرده است، چرا اهل نجات نباشد و اگر چنين شخصى اهل نجات نباشد، پس اهل نجات كيست؟
برخورد ابن سينا با نظام العلماء
ابن سينا با نظام العلماء كه شخص حسود و بىتربيتى بود برخوردى داشت. اين فرد با آنكه باسواد بود و موقعيت علمى خوبى هم در جامعه آن روز داشت، تحمّل ابن سينا را نداشت. در حالى كه انسان خوب انسانى است كه هر وجود شايستهاى را تحمّل كند و بدها را هم به جهت راهنمايى آنها به خوبى تحمّل نمايد. اما او از قدرت علمى خود استفاده كرد و به كُفر ابن سينا حكم داد.
تحمّل نداشتن مرض خطرناكى است، به ويژه اگر اين مرض به جان غير متخصصان بيفتد. ابن سينا در جواب نظام العلماء يك رباعى نوشت. ابن سينا، كه مانند خواجه نصير طوسى از حكماى شيعه و بزرگترين فيلسوف مشاء كره زمين بود، نوشت:
كفر چو منى گزاف و آسان نبود محكمتر از ايمان من ايمان نبود.
يعنى به اين راحتى حكم به كفر من دادى؟ حال آنكه هيچ درى از كفر به روى من باز نيست.
در دهر چو من يكى و آن هم كافر پس در همه دهر يك مسلمان نبود.
اگر من با اين مقام علمى كافر شده باشم، پس در همه عالم يك مسلمان هم وجود ندارد.
