انديشه در اسلام، ص: 355

روزى تو را در اين دنيا هم قرار داده! در پاسخ لبخند سردى زد و گفت: چه كنم؟ گفتم: مى‏توانى از كارت دست بردارى؟ چون خدا و پيامبر مى‏گويند هم كارت حرام است، هم نگاه‏هايت و هم اندازه گيرى‏هايت. گفت: بروم با خدا آشتى كنم؟ گفتم: برو آشتى كن! و رفت.

از اين ماجرا ده يا دوازده سال گذشت تا اينكه يك روز در يكى از خيابانهاى قم ديدم كسى با محبت مرا صدا مى‏زند. آمدم بروم طرفش، ديدم فردى روحانى با چهره نورانى و آثار سجده بر پيشانى نزدم آمد و بعد از احوال‏پرسى به ناهار دعوتم كرد. عذر خواستم، چون جاى ديگرى مهمان بودم. گفت: پس شب بياييد؟ گفتم: در تهران كارى دارم. گفت: در مسجد من، حدود چهارصد جوان خوب حضور مى‏يابند. دوست دارم شما را ببينند. اول شب مى‏توانيد به مسجد ما بياييد؟ گفتم: متاسفانه، بعد از ظهر بايد به تهران برگردم! گفت: حال كه نمى‏توانى، آيا مرا شناختى؟ گفتم: نه. گفت: من آن زنانه‏دوز لاله‏زارى‏ام!

اين كاركرد عقل و انديشه در انسان است. اين گوهرى است كه انسان را مقرب مى‏كند و از گناهان دور مى‏سازد و او را شايسته نام انسان مى‏كند.

معيار ارزشمندى انسان‏

ارزش انسان در نزد خدا به واسطه عقل است، زيرا بر اساس روايات محبوب‏ترين چيزى كه خداوند خلق كرده عقل است: امام باقر، عليه السلام، مى‏فرمايد:

«لما خلق الله العقل استنطقه، ثم قال له أقبل فأقبل، ثم قال له أدبر فأدبر، ثم قال له: وعزتى وجلالى ما خلقت خلقا هو أحب إلى منك، ولا اكملك إلا فيمن احب أما إنى إياك آمر، وإياك أنهى، وإياك اثيب». «2»

______________________________
(1). از حافظ است.

(2). بحار الأنوار، ج 1، ص 96