انديشه در اسلام، ص: 192

در آن عمل خيرى از ترس آميخته شدن با عمل ناپسندى ترك شود. بدين صورت كه شيطان يكى از احكام اسلامى (مانند اخلاص) را پيش انسان بنماياند و رذيلتى مانند ريا را نيز پيش كشد؛ بعد به انسان تلقين كند كه عمل خير عملى است كه براى خدا باشد و اگر ريايى باشد باطل است. پس حالا كه عملت از روى رياست آن راترك كن.

در چنين موقعيت‏هايى، نبايد به اين وسوسه گوش داد، چون از ريا مى‏توان گذشت. خداوند عالم هم دستگيرى مى‏كند تا انسان خود را به موجود خيرى تبديل كند. از اين رو، انسان بايد اعتماد پدر و مادر، برادر و هم‏چنين مردم را با انجام اعمال خير به خود جلب كند، چون تنها نمى‏تواند كارى انجام دهد. براى مثال، امروز شما تصميم بگيريد از چند بيمار عيادت كنيد و اگر توان خريد دارو ندارند، در خريد دارو به آنها كمك كنيد و ببينيد چه لذتى دارد! هم‏چنين، تصميم بگيريد چند نفرى مؤسسه خيريّه‏اى راه بياندازيد. براى مثال، پيرمردها و سالمندان زن و مرد را شناسايى كنيد و از حال آنها بپرسيد كه آيا خرجى زن و بچه دارند يا نه؟ يك‏مرتبه مى‏بينيد سفره دلشان را با گريه باز مى‏كنند؛ يكى مى‏گويد: چهار دختر دارم كه دو تاى آنها وقت شوهر كردنشان است و توان تهيه جهيزيه آنها را ندارم؛ ديگرى مى‏گويد: فرزند مريض در خانه دارم و .... هر قدر مى‏توانيد به آن‏ها كمك كنيد و از نگرانى نجاتشان دهيد. كم‏كم، نزد خدا آبرومند شده به موجود مباركى تبديل مى‏شويد.

پيامدهاى انحرافات فكرى‏

همان گونه كه در كتاب‏هاى متعدّد- از قديمى‏ترين آن‏ها كه كتاب احياء العلوم غزالى باشد تا كتاب مرحوم فيض كاشانى كه پانصد سال پيش نوشته شده- آمده است، انديشه صحيح انسان را به موجود مباركى تبديل مى‏كند، اما اگر انسان در مسير انديشه صحيح حركت نكند، به يكى از