صبر از ديدگاه اسلام، ص: 5
«» «1» روايات، كلمات اهل تحقيق و سلوك و مفسرين بزرگ، صبر را در اين آيه به معنای روزه گرفته اند؛ زيرا روزه يكی از بهترين و زيباترين كلاس های پروردگار مهربان عالم است كه انسان به اختيار خودش، زير نظر پروردگار، صبر را تمرين می كند كه شايد تا پايان ماه مبارك رمضان، در برابر بسياری از حلال ها و حرام ها، به آن تقوايی كه مورد نظر پروردگار عالم است، كه كليد گشايش همه مشكلات است، برسد. «2»
صبر، راه رسيدن به رستگاری
مسأله صبر، خودداری و تقوا به صورت های مختلف بيان شده است؛ در اين زمينه اهل دل، آيه ای به كار گرفته اند كه در پايان اين آيه، مسأله «فلاح» مطرح است، كه اگر كسی به آن نزديك شود، در حقيقت خودش را به انبيا، ائمه طاهرين عليهم السلام و اوليای الهی رسانده است. چه بسا با طیّ مسيری كه اين آيه شريفه بيان می كند، انسان به يكی از اوليای الهی تبديل شود:
«» «3» كه اگر كسی در اين مسير حركت كند، صد در صد به فلاح خواهد رسيد، يعنی وقتی پروردگار می فرمايد: «» اميد واقعی و صد در صد را به بندگانش نويد می دهد.
فلاح به اين معنا است كه انسان همه موانع رسيدن به مقصود اعلی را برطرف كند و جاده را از موانع، سدّها و بندها پاك كند كه مرحله ای از آن به وسيله روزه
______________________________ (1)- بقره 45: 2؛ «از صبر و نماز برای حل مشكلات خود و پاك ماندن از آلودگی ها و رسيدن به رحمت حق كمك بخواهيد.»
(2)- الكافی: 4/ 63، باب ما جاء فی فضل الصوم و الصائم؛ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام فِی قَوْلِ اللَّهِ عز و جل وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ قَالَ الصَّبْرُ الصِّيَامُ وَ قَالَ إِذَا نَزَلَتْ بِالرَّجُلِ النَّازِلَهُ وَ الشَّدِيدَهُ فَلْيَصُمْ فَإِنَّ اللَّهَ عز و جل يَقُولُ وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ يَعْنِی الصِّيَامَ.»
(3)- آل عمران 200: 3؛ «ای اهل ايمان! [در برابر حوادث ] شكيبايی كنيد، و ديگران را هم به شكيبايی واداريد، و با يكديگر [چه در حال آسايش چه در بلا و گرفتاری ] پيوند و ارتباط برقرار كنيد و از خدا پروا نماييد تا رستگار شويد.»
