نسيم رحمت، ص: 156

بنابراين، نماز خود نوعی از ذكر خداوند است، همچنانكه ساير عبادات نيز اينگونه اند.

پس كسی كه لب از طعام می بندد و روزه می گيرد او نيز ذاكر است.

و يا كسی كه از دروغ پرهيز، و صدق را پيشه می كند او نيز به ذكر روی آورده است، زيرا صدق نوعی پاكی است، و پاكی يادآور پاك است، و پاك همانا ذات مقدس حق خواهد بود، و بس.

اذكار ممدوح

تمام انواع و مراتب ذكر، ممدوح و مطلوب است از اين رو در آيه كريمه فرمود: خدا را ياد كنيد، و نفرمود چگونه، و از همين سخن پيداست كه تمامی انحاء و اقسام ذكر را از انسان می خواهد، و به ديگر سخن، تمامی مراحل ذكر برای انسان سودمند و سودآور است.

فلاح

و اگر كسی با زبان و با دل و با عمل ذاكر حق باشد، همچنانكه در ذيل آيه آمد، به فلاح می رسد.

و فلاح چهار نعمت است كه در جهان آخرت به انسان ارزانی می شود.

و آنها عبارتند از: 1- دانش بی جهل. 2- عزت بی ذلت. 3- ثروت بی فقر. 4

- حيات بی مرگ.

بنابراين، می بينيد كه ذكر خداوند آدمی را اگر چه به مشاهده و رؤيت او نمی رساند اما چه خيرات و خوبی هايی كه از اين رهگذر نصيب وی خواهد نمود.

خداوند غايب نيست

البته، اگر خداوند به چشم نمی آيد نه از آن است كه قابل رؤيت نيست، بلكه چشم ما توان ديدار او را ندارد. از اين رو، حضرت سيدالشهداء عليه السلام فرمود: او غايب نيست، بلكه ابزاری برای ديدن او وجود ندارد، و گرنه او شاهد است و ناظر و حاضر.