نسيم رحمت، ص: 57

نسيم رحمت

موسی عليه السلام، بيست و پنج سالِ تمام، فرعون را برای خدا و به راه خدا نصيحت كرد، و پند گفت، اما هيچ تأثيری نداشت و تو گويی؛ خشت به دريا زده، و بر آهن سرد می كوفت.

اساساً؛ كسی كه از درون فرمان عقل خويش را نمی برد، و موعظت ها و نصايح خود ار ناديده می گيرد، هرگز از واعظان بيرون، هرچند انبياء پاك الهی باشند، طرفی نبسته و بهره ای نخواهد برد.

و اين حقيقتی مسلّم است كه علی عليه السلام از آن ياد فرمود:

«وَاعْلَمُوا أنَّهُ منَنْ لَمْ يُعَنْ عَلی نَفْسِه حَتَّی يَكُونَ لَهُ مِنْها واعِظٌ وَزجِرٌ لَمْ يَكُنْ لَهُ مِنْ غَيْرِها لَازاجِر وَلا واعِظ» «1»

البته از ياد نبريم كه پند ناپذيریِ ديگران، به هر دليل و علت كه باشد، موجب آن نمی شود كه واعظان از موعظت و نصيحت گويیِ خود دست كشيده و پرهيز كنند.

وظيفه واعظان

بايد پذيرفت كه واعظان و نيز مردم، هر كدام، وظيفه و مسئوليت خاص خود را دارند.

اما وظيفه واعظان آن است كه: بگويند.

البته؛ پيشتر از آنكه بگويند بايد به گفته های خود پايبند بوده، و همه را به كار بندند، و اينجاست كه پند به كار می آيد، و كارگر می شود، و تأثيرگذار خواهد بود.

وگرنه واعظانی كه به گفتار و وعظهای خود اعتناء واهتمامی ندارند مردمی خواب آلود و خفته اند، و نمی توانند خلقِ خفته و مردم خواب را بيدار كنند.

از اين رو مولانا علی عليه السلام توصيه می فرمود كه: در پيشگاه واعظانی زانو زده و بهره بريد كه خود به آنچه می گويند پای می فشرند؛

«يا أيُّها النَّاسُ اسْتَصْبِحُوا مِنْ شُعْلَةِ مِصْباحِ واعِظٍ مُتَّعِظْ وَامْتاحُوا مِنْ صَفْوِ عَيْنٍ قَدْ رُوِّقَت مِنَ الْكَدِر» «2» اما وظيفه مردم، گوش سپاری و نصيحت پذيری است.

«وَاقْبَلُوا النَصِيحة مِمَّن اهْدَاها الَيْهِمْ وَاعْقِلُوهَا عَلی أنْفُسِكُمْ» «4»

پند نصيحت گويان را بپذيريد و با جان و دل بر آن بينديشيد.

دره خلاف

در حقيقت مردمی كه نصيحت ها را نمی پذيرند بختی نامبارك و سرنوشتی ناميمون در پيش دارند.

______________________________
(1) حافظ.

(2) شما ای مردم! چراغ دل را از شعله گفتار گويندگان با عمل روشن سازيد، و ظرف های خويش ار از آب زلال چشمه هايی كه از آلودگی ها پاك است پر كنيد.

(3) حافظ.

(4) نهج البلاغه: خطبه 121.