صبر از ديدگاه اسلام، ص: 205
بهترين حرف اين است كه بگوييم: علم علی عليه السلام، به علم خدا وصل است و نيازی به تحصيل نداشته است، چون اصلًا هيچ مجهولی برای او نبود. خودش اعلام كرد:
«1»
اگر تمام پرده هايی كه بين موجودات عالم و حقايق پشت پرده هست را كنار بزنند، به علم و يقين من چيزی اضافه نمی شود. چون چيز جديدی نمی بينم. قبل از اين كه شما را پشت پرده قرار بدهند، ما را در آن طرف پرده خلق كردند.
خدا ظرفيتی به علی عليه السلام داد كه تمام ارزش های اخلاقی در او جای بگيرد. ما نداريم كسی را كه همه ارزش های اخلاقی، يك جا در او باشد. يك نفر عادل است، اما ممكن است بخيل باشد. يك نفر سخیّ است، ولی ممكن است بی دين باشد.
مهربان است، ولی ممكن است جای ديگر ضعفی از نظر اخلاقی داشته باشد. اما آن چه ارزش های اخلاقی در عالمِ وجود قابل تصور است، همگی در وجود مبارك اميرالمؤمنين عليه السلام موجود می باشد، حتی بعضی از رفتارهای اخلاقی مثبت كه اعجاب انگيز است و ممكن است انسان آن را باور نكند. اما بايد باور كرد كه حقيقت حق همين بوده است.
در آتش جنگ كه معمولًا هدف جنگجويان دو طرف اين است كه طرف مقابل را از پا در بياورند و جاده را صاف كنند تا به هدف برسند، در گرما گرم جنگ، فرياد، عربده، گرد و غبار و حملات سنگين، دشمن گفت: شمشيرم شكسته است، در معرض خطر هستم، اميرالمؤمنين عليه السلام شمشير خويش را به دشمن داد. «2»
______________________________ (1)- بحار الأنوار: 40/ 153، باب 93، حديث 54.
(2)- بحار الأنوار: 20/ 7؛ «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ قَالَ لَمَّا كَانَ يَوْمُ أُحُدٍ انْهَزَمَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله عليه وآله حَتَّی لَمْ يَبْقَ مَعَهُ إِلَّا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ وَ أَبُو دُجَانَهَ سِمَاكُ بْنُ خَرَشَهَ فَقَالَ لَهُ النَّبِیُّ صلی الله عليه وآله يَا أَبَا دُجَانَهَ أَ مَا تَرَی قَوْمَكَ قَالَ بَلَی قَالَ الْحَقْ بِقَوْمِكَ قَالَ مَا عَلَی هَذَا بَايَعْتُ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ قَالَ أَنْتَ فِی حِلٍّ قَالَ وَ اللَّهِ لَا تَتَحَدَّثُ قُرَيْشٌ بِأَنِّی خَذَلْتُكَ وَ فَرَرْتُ حَتَّی أَذُوقَ مَا تَذُوقُ فَجَزَاهُ النَّبِیُّ صلی الله عليه وآله خَيْراً وَ كَانَ عَلِیٌّ عَلَيْهِ السَّلَامُ كُلَّمَا حَمَلَتْ طَائِفَهٌ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صلی الله عليه وآله اسْتَقْبَلَهُمْ وَ رَدَّهُمْ حَتَّی أَكْثَرَ فِيهِمُ الْقَتْلَ
وَ الْجِرَاحَاتِ حَتَّی انْكَسَرَ سَيْفُهُ فَجَاءَ إِلَی النَّبِیُّ صلی الله عليه وآله فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ الرَّجُلَ يُقَاتِلُ بِسِلَاحِهِ وَ قَدِ انْكَسَرَ سَيْفِی فَأَعْطَاهُ عَلَيْهِ السَّلَامُ سَيْفَهُ ذَا الْفَقَارِ فَمَا زَالَ يَدْفَعُ بِهِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله عليه وآله حَتَّی أُثِّرَ وَ أُنْكِرَ فَنَزَلَ عَلَيْهِ جَبْرَئِيلُ وَ قَالَ يَا مُحَمَّدُ إِنَّ هَذِهِ لَهِیَ الْمُوَاسَاهُ مِنْ عَلِیٍّ عَلَيْهِ السَّلَامُ لَكَ فَقَالَ النَّبِیُّ صلی الله عليه وآله إِنَّهُ مِنِّی وَ أَنَا مِنْهُ فَقَالَ جَبْرَئِيلُ عَلَيْهِ السَّلَامُ وَ أَنَا مِنْكُمَا وَ سَمِعُوا دَوِيّاً مِنَ السَّمَاءِ لَا سَيْفَ إِلَّا ذُو الْفَقَارِ وَ لَا فَتَی إِلَّا عَلِیٌّ.»
