صبر از ديدگاه اسلام، ص: 125

الحمدلله رب العالمين و صلّی الله علی جميع الانبياء والمرسلين

وصلّ علی محمد و آله الطاهرين.

از حقايق نفيس نفسی كه قرآن مجيد بيش از صد آيه در رابطه با آن نازل فرموده است، حقيقت صبر است. صبر به اين معنا است كه انسان خودش را در حريم حق، دين و ايمان حفظ كند و هزينه غير خدا نشود. معارف الهيه، تمام مواردی را كه لازم است انسان در آن صبر كند و خود را حفظ كند، بيان كرده اند.

از جمله صبر در برابر گناه كه تا آخر عمر هر كسی، به صورت های گوناگونی رخ نشان می دهد و دلبری آن نيز بسيار قوی است. خداوند مهربان، انبيا، ائمه طاهرين، اوليای الهی و دلسوزان، از مرد و زن خواسته اند: برای تأمين سلامت و سعادت دنيا و آخرت خود، در برابر هر گناهی، خود را حفظ كنيد و نگذاريد دامن پاك، فطرت، روح، نفس، باطن، ظاهر، دنيا و آخرت شما آلوده شود، چون هر آلودگی، حجابی بين شما و رحمت و فضل و احسان پروردگار است.

وجود مبارك حضرت زين العابدين عليه السلام در يكی از دعاهای شريف خود گناه را به گونه ای ارزيابی می كنند كه اگر گناهكاران اين ارزيابی حضرت را باور كنند، يقيناً از گناه دست برمی دارند، و اگر پاكدامنان به اين ارزيابی توجه داشته باشند، می كوشند تا به گناه آلوده نشوند.

ارزيابی امام عليه السلام بر اساس بصيرت و علم است. آن بصيرت و علمی كه از خدا، رسول خدا، اميرالمؤمنين و حضرت سيدالشهداء عليهم السلام به زين العابدين عليه السلام رسيده

است. امام عليه السلام در اين ارزيابی، سه مسأله را در ارتباط با گناه كه از آثار گناه است،

مطرح می كنند. تجربه تاريخ گنهكاران نيز نشان داده است كه گنهكار، به اين سه بلا دچار خواهد شد: