صبر از ديدگاه اسلام، ص: 246

شنيده نمی شود، چون پيشگاه حضرت حق است.

حتی در قرآن می فرمايد:

«لَا تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلَّا بِإِذْنِهِ » «1» اين آيه در سوره هود است: حتی يك نفر نيز اجازه ندارد كه دهان خود را باز كند و حتی «يا رب» بگويد، مگر اين كه من اجازه بدهم.

در اين آيه «نَفْسٌ » نكره در سياق نفی است كه افاده عموم می كند، يعنی: حتی پيغمبر صلی الله عليه وآله نيز اجازه حرف زدن ندارد مگر اين كه خدا اذن بدهد.

خيلی به ما لطف كرده اند كه نماز صبح، مغرب و عشاء را اجازه داده اند كه دو ركعت اولش را با صدا بخوانيم، آن هم آرام، و الا بيشتر قسمت های نماز بی صدا است. ظهر و عصر را كه اصلًا اجازه نداده اند با صدا بخوانيم. بی ادبی در اينجا، بطلان عمل را در پی دارد، اما نماز صبح، مغرب و عشا را به تو اجازه دادم كه با صدا بخوانی، آن هم آرام:

«وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ » «2» چند بار در قرآن فرموده است: صدای خود را پايين بياوريد و آهسته حرف بزنيد. حتی با مردمی كه به حرف شما گوش نمی دهند، آرام حرف بزنيد. پروردگار نيز تا كنون بر سر كسی داد نكشيده است. بعد از اين كه ديد حرفش را گوش نكردند، با عذاب، زلزله، يا با مرگ همگانی آنها را از دنيا می برد.

دعا بايد اين گونه باشد:

«ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَهً » «3»

______________________________
(1)- هود 105: 11؛ «هيچ كس جز به اجازه او سخن نمی گويد.»

(2)- لقمان 19: 31؛ «و از صدايت بكاه.»

(3)- اعراف 55: 7؛ «پروردگارتان را از روی فروتنی و زاری و مخفيانه بخوانيد [و از آداب و شرايط دعا تجاوز نكنيد].»