عقل: كليد گنج سعادت، ص: 432

خريده ام، بانك هم با اين كه می داند فهرست خريد صوری است می گويد: بسيار خوب، ما با شما مشاركت می كنيم و وام در اختيارتان قرار می دهيم. شايد ما آخوندها اشتباه درس خوانده ايم، شايد فقه ما غلط است و شايد ائمه ما را خوب راهنمايی نكرده اند. اگر بازپرداخت قسط بانك ها يك ساعت به تأخير بيفتد، ده هزار تومان جريمه لحاظ می شود.

می گويند: اين ديركرد است. ديركرد مگر از اروپايی ها نيست؟ مگر از مسيحی ها و يهودی ها نيست؟ اين حرام ها فقط با اجبار در چارچوب های حلال فقهی می گنجند!

مرحوم شيخ جعفر كاشف الغطاء در رساله ای كه درباره ربا نوشته است می گويد: با اين راه های فراری كه برای ربا گذاشته ايد، انگار خداوند متعال با حروف (ر، ب، الف) مخالف بوده، نه با پول ربايی. آری، گويی خدا با لغت ربا مخالف بوده، نه با مصداق ربا.

چه خوب است انسان به حق متصل بشود تا حق او را هدايت بكند كه: بنده من، اين نماز را نخوان، اين روزه را نگير، و اين لقمه را نخور، يا اين نماز را بخوان، اين روزه را بگير، و ...! پروردگار مهربان عالم در قرآن كريم می فرمايد:

«و اللّه يدعوا إلی دار السلام و يهدی من يشاء إلی صراط مستقيم». [11]

و خدا مردم را به سرای سلامت و امنيت كه بهشت عنبر سرشت است دعوت می كند و هركه را بخواهد به راهی راست هدايت می نمايد.

مرحوم آيت اللّه العظمی كلباسی [12] بزرگ، كه در منطقه ای از اصفهان مرجعيت تام داشتند، چنين نقل كرده اند: مدتی، يك مسأله علمی برای من حل ناشدنی باقی مانده و به شدت مرا ناراحت كرده بود. به كتاب های بسياری مراجعه می كردم (ابن سينا، ابن رشد، ملا صدرا، فيض، و روايات مختلف)، اما نمی توانستم جواب اين مسأله را پيدا كنم. يك