عقل: كليد گنج سعادت، ص: 338

سوگند به خورشيد و گسترش روشنی اش. و به ماه هنگامی كه از پی آن برآيد. و به روز، چون خورشيد را به خوبی آشكار كند. و به شب، هنگامی كه خورشيد را فرو پوشد. و به آسمان و آن كه آن را بنا كرد. و به زمين و آن كه آن را گستراند. و به نفس و آن كه آن را درست و نيكو نمود. پس، بزهكاری و پرهيزكاری اش را به او الهام كرد. بی ترديد، كسی كه نفس را از آلودگی پاك كرد و رشد داد، رستگار شد. و كسی كه آن را به آلودگی ها و امرو بازدارنده از رشد بيالود از رحمت حق نوميد شد.

از همين سوگندها، معلوم می شود كه نفس آدمی در پيشگاه خدا جايگاه ويژه ای دارد و هويت آن بسيار معتبر است.

عوامل رشد نفس انسان

نكته مهم اين است كه نفس هم مانند بدن و قلب نياز به تغذيه و مراقبت دارد. عواملی كه قرآن مجيد آن ها را سبب رشد نفس می داند و به نوعی غذای آن محسوب می شوند همان هاست كه خداوند پيامبرانش را به سبب آن ها فرستاده است:

- «لقد من اللّه علی المؤمنين إذ بعث فيهم رسولا من أنفسهم يتلو عليهم آياته و يزكيهم و يعلمهم الكتاب و الحكمة و إن كانوا من قبل لفی ضلال مبين». [30]

يقينا، خدا بر مؤمنان منّت نهاد كه در ميان آنان پيامبری از خودشان برانگيخت كه آيات او را بر آنان می خواند و از آلودگی های فكری و روحی پاكشان می كند، و كتاب و حكمت به آنان می آموزد، و به راستی كه آنان پيش از آن در گمراهی آشكاری بودند.

- «هو الذی بعث فی الاميين رسولا منهم يتلوا عليهم آياته و يزكيهم و يعلمهم الكتاب و الحكمة و إن كانوا من قبل لفی ضلال مبين». [31]

اوست كه در ميان مردم بی سواد، پيامبری از خودشان برانگيخت تا آيات او را بر آنان بخواند و آنان را از آلودگی های فكری و روحی پاكشان كند و به آنان كتاب و حكمت بياموزد، و آنان به يقين پيش از اين در گمراهی آشكاری بودند.