عقل: كليد گنج سعادت، ص: 269

خيال زندگی كرد. می شود بدون حضور زرّادخانه هادر كنار هم زندگی كرد و سالم ماند. در فضای امنيت، جای رشد برای هر انسانی وجود دارد، هيچ كس از هيچ كس نمی ترسد، كسی از كسی غصه دار نمی شود، كسی به مال مردم، به حق مردم، به جان مردم، به زندگی مردم چشم ظالمانه ندارد و برای از بين بردن حق يا تاراج مال و جان مردم اسلحه نمی كشد. بدين ترتيب، عظمت ديدگاه ابراهيم و تقاضای او معلوم می شود و درخواستش نشان می دهد كه ديد او ديدی الهی، ملكوتی، و عرشی است. درخواست او نشان می دهد كه قلب او برای همه مردم می تپد و برای همه واسطه رحمت واسعه پروردگار است.

درخواست دوم: تقاضی رزق و نعمت

درخواست دوم حضرت اين است:

«و الرزق اهله من الثمرات».

خدايا، سفره اين مردم را از نعمت های خود پر ساز. ابراهيم نمی خواهد حتی يك نفر هم گرسنه و فقير و تهی دست باشد و به سبب نداشتن امكانات مادی بر لب مرز كفر بايستد. نمی خواهد عزت و كرامت و شرف انسانی كسی به واسطه نداشتن ماديات در خطر باشد. ازاين رو، برای مردم سفره معاش گسترده ای تقاضا می كند:

«و ارزق اهله من الثمرات»

اديبان درباره واژه الثمرات می گويند: الف و لام ابتدای آن الف و لام استغراق است، لذا «من كل الثمرات» به اين معناست كه خدايا، هرچه نعمت داری به اين مردم عنايت كن و سر سفره اين مردم قرار بده.

البته، نبايد از نظر دور داشت كه وقتی دعا مستجاب شد و فضای امن ايجاد گرديد و سفره مردم نيز از نظر معيشت و امور مادی كامل شد، از