عقل: كليد گنج سعادت، ص: 99

تغيير زندگی شيطانی به الهی، تغيير ظلمت به نور، تغيير ظلم به عدل، تغيير جهل به عدل، تغيير كسالت به نشاط، تغيير ذلت به عزت، تغيير شيطنت به سلامت، و ... است. بنابراين، كسی كه در وجودش رأفت و رحمت و عدالت دارد نور دارد، ولی كسی كه مملو از غضب و حدّت و شدّت و ظلم و ستم است در تاريكی به سر می برد.

نور بودن علم و عقل

در روايات و اخبار، با تكيه بر قرآن كريم آمده است:

«ليس العلم بالتعلم، إنما هو نور يقع فی قلب من يريد اللّه تبارك و تعالی أن يهديه، فإن أردت العلم فاطلب أولا فی نفسك حقيقة العبودية، و اطلب العلم باستعماله، و استفهم اللّه يفهمك». [13]

معرفت نور است و كسی كه دارای معرفت است روشنايی ای دارد كه بر اساس آن زندگی و حركت می كند. در يكی از آيات قرآن كريم كه از آيات عجيب كتاب خداست می خوانيم:

«فمن يرد اللّه أن يهديه يشرح صدره للاسلام و من يرد أن يضله يجعل صدره ضيقا حرجا كأنما يصعد فی السماء كذلك يجعل اللّه الرجس علی الذين لا يؤمنون». [14]

پس كسی را كه خدا بخواهد هدايت كند، سينه اش را برای پذيرفتن اسلام می گشايد؛ و كسی را كه (به سبب لجاجت و عنادش) بخواهد گمراه نمايد، سينه اش را چنان تنگ می كند كه گويی به زحمت در آسمان بالا می رود؛ خدا اين گونه پليدی را بر كسانی كه ايمان نمی آورند قرار می دهد.

اگر خدا بخواهد خورشيد هدايت در وجود كسی طلوع كند، نشانه اش اين است كه به او، برای قبول حقيقت، حوصله وسيعی می دهد، و اگر از كسی نفرت پيدا كند، علامتش اين است كه او را دچار بی حوصلگی می كند. كسی كه حوصله موسعی دارد عبادت می كند، به خلق خدمت