عقل: كليد گنج سعادت، ص: 123

منابع انسان برای رسيدن به كمال

انسان برای كامل كردن عقل خود منابع مختلفی دارد كه می تواند از آن ها تغذيه كند. بی شك، مهم ترين اين منابع قرآن كريم است. [5] برای بيان عظمت قرآن به قول چند دانشمند مسلمان بسنده می كنيم:

سخن ناصر خسرو

ناصر خسرو قباديانی [6] (379- 481 ق) كه شاعری دانشمند، حكيم و عالم بوده می نويسد: من در زمان خودم موفق شدم حدود هفت صد تفسير قرآن را مطالعه كنم. [7]

برای كدامين كتاب در عالم اين مقدار تفسير نوشته اند؟ تازه اين آمار يكی از دانشمندان قرن 4 و 5 هجری است.

سخن مرحوم علامه مجلسی

از قول علامه مجلسی [8] كه از علمای قرن يازدهم هجری است نقل شده است كه فرمود:

من در زمان خودم از بيست هزار تفسير قرآن سراغ گرفتم. [9]

معلوم نيست از زمان مرحوم مجلسی تاكنون به تعداد اين تفاسير چقدر افزوده شده است. آخرين تفاسيری مهمی كه در اين چند دهه اخير نوشته شده و مورد توجه هستند يكی تفسير الميزان است كه شهيد مطهری [10]، قدّس سرّه، درباره آن می گويد: صد سال ديگر، ارزش كار علامه طباطبايی [11] تا حدودی روشن خواهد شد. و ديگری تفسير نمونه است كه با همكاری ده تن از دانشمندان نوشته شده؛ يعنی ده نفر از دانشمندان حدود شانزده سال زحمت كشيدند تا اين تفسير به وجود آمد.