عقل: كليد گنج سعادت، ص: 335

روح و اهميت رسيدگی به آن

ناحيه دوم وجود آدمی قلب اوست. قرآن مجيد برای قلب پرونده مستقلی باز كرده و رواياتی كه دراين باره شده بسيار عجيب است.

اين روايات، كه قسمت عمده آن در بحث صلاح و فساد قلب، در باب ايمان و كفر كتاب بحار الانوار مرحوم مجلسی آمده است، از معجزات فكری ائمه طاهرين، عليهم السلام، است. در اين روايات، هويت قلب، گستردگی قلب، عظمت قلب، جايگاه قلب، كار قلب، حال قلب، صلاح قلب، و فساد آن بيان شده است. از جمله اين روايت:

«إن اللّه تباك و تعالی لا ينظر إلی صوركم و لا إلی أموالكم و لكن ينظر إلی قلوبكم و أعمالكم». [18]

تعبيرهای زيبايی از قلب شده و از ائمه اطهار و بزرگان دين سخنان حكيمانه و عارفانه ای درباره قلب بر جای مانده است. مرحوم آخوند ملا محمد بهاری [19] می فرمايد: خدا چهار خانه دارد: يكی بيت المعمور [20] است، يكی بيت المقدس [21]، يكی كعبه [22]، و يكی هم قلب؛ اما اين خانه با آن سه خانه ديگر قابل مقايسه نيست. چون كعبه را ابراهيم بنا كرده، بيت المقدس و بيت المعمور را نيز ديگران ساخته اند، ولی معمار اين خانه خود خدا بوده است و حرم خاص اوست.

قلب از نظر گستردگی هم در اين عالم نمونه ای ندارد، زيرا در روايات آمده است:

«لا يسعنی أرضی و لا سمائی»

آسمان ها و زمين گنجايش من را ندارند.

«و لكن يسعنی قلب عبدی المؤمن». [23]

ولی قلب بنده مؤمنم گنجايش من را دارد.