عقل: كليد گنج سعادت، ص: 329

مسأله دوم: دستور قرآن به صاحبان نعمت

قرآن مجيد، به كسانی كه تمكّن دارند و صاحب نعمت هستند، در طی آيات متعدد، دستور می دهد كه اموال و دارايی های خود را حبس نكنند و اهل تكاثر نباشند، بلكه آن را پخش كنند و كانال های متعددی را هم برای اين كار قرار داده است: انفاق، صدقه، خمس، زكات و ...

اگر اين ثروت ها در مسيری كه خداوند معين كرده قرار بگيرد و پخش شود، در خانه فقر در جهان بسته می شود (البته، اگر پخش شود، كه نمی شود). در بسياری از مناطق كه مردم كشاورزند، از صد نفر، حتی يك نفر هم زكات نمی دهد و در شهرها، از دويست نفر، يك نفر هم خمس مالش را پرداخت نمی كند. حال، بايد پرسيد: باز اين تقدير خداست كه مردم گرسنه می مانند يا ظلم خود ماست كه گريبانمان را گرفته است؟

كسب روزی حلال وظيفه ای همگانی است و خطاب خداوند در قرآن مربوط به همه مردم است:

«يا أيها الناس كلوا مما فی الارض حلالا طيبا و لا تتبعوا خطوات الشيطان إنه لكم عدو مبين». [7]

ای مردم، از آنچه از انواع ميوه ها و خوردنی ها در زمين حلال و پاكيزه است، بخوريد و از گام های شيطان پيروی نكنيد؛ زيرا او نسبت به شما دشمنی آشكار است.

تمام مردم عالم مخاطب اين آيه اند و خطاب آيه تنها مربوط به اهل ايمان يا مسلمان ها نيست، زيرا خداوند می خواهد زمين از نظر مسائل اقتصادی عادلانه بچرخد. و اين در حالی است كه اكنون صد درصد ظالمانه دارد می چرخد و حتی در كشور ما نيز خيلی از مسائل اقتصادی عادلانه نيست. متاسفانه، سبك كار برخی از مردم قارونی است؛ يعنی