عقل: كليد گنج سعادت، ص: 447

بسم اللّه الرحمن الرحيم. الحمد للّه رب العالمين و صلّی اللّه علی جميع الأنبياء و المرسلين و صلّ علی محمّد و آله الطاهرين.

از آيات قرآن مجيد و روايات معتبر اسلامی چنين بر می آيد كه عزيزترين و سودمندترين نعمت خداوند مهربان به انسان عقل است. در هزار آيه از قرآن مجيد، ميدان هايی برای جولان و حركت عقل معرفی شده كه به بيش از صد ميدان می رسد. [1] البته، اين وديعه ارجمند الهی در ابتدای تولد بشرحالت جزئی دارد؛ اما اگر انسان بتواند آن را با نبوت انبيا و امامت ائمه تعالی بخشد، چون بين عقل و نبوت و امامت و در يك كلمه «وحی» ارتباطی مستقيم وجود دارد، نهايتا عقل می تواند به تعالی لازم دست پيدا كند و به عقل كلی يا فعّال تبديل شود. آری، عقل شعاعی از اراده حق به شمار می آيد و وحی شعاع كامل اين اراده است.

حجت ظاهری و باطنی

در روايت ارزشمندی، مندرج در جلد اول كتاب شريف اصول كافی، به نقل از وجود مبارك امام موسی بن جعفر، عليه السلام، چنين آمده است:

«إن اللّه علی الناس حجتين: حجة ظاهرة و حجة باطنة».