عقل: كليد گنج سعادت، ص: 300

پروردگار عالم تمام فرشتگان را برای اين مورد خطاب قرار داده باشد تا خبر خلافت يك فرد خاص را به آن ها بدهد، بلكه اين مجلس برگزار گرديد تا خبر خلق خليفه خدا بر روی زمين به فرشتگان داده شود.

معنای خلافت

درباره مفهوم خلافت نظرات مختلفی عرضه شده است. ساده ترين معنايی كه برای خلافت آورده اند اين است كه به ملائكه خبر داده شد در عالم هستی آينه ای كه بتواند اسماء و صفات خدا را در خود منعكس كند وجود ندارد، لذا خداوند اراده كرده چنين آينه ای بسازد تا اين آينه در برابر جمال و جلال خداوند قرار نداشته باشد و بتواند مجموع اسماء و صفات حق را در خود نشان بدهد.

تعبير جالب ديگری كه در باب مسأله خلافت وجود دارد اين است كه پروردگار می خواست به ملائكه بگويد: می خواهم رصدخانه ای ايجاد كنم كه بتواند از كره زمين با اعمال هستی ارتباط برقرار كند و نور اسماء و صفات مرا رصد كند.

تعبير ديگر بر اساس معنی لغت خلافت است. بدين معنا كه خليفه به كسی می گويند كه نايب مناب است و نشانه ها و آثار منوب عنه در او هست و منوب عنه می تواند او را به جای خود قرار بدهد و بگويد: تو كارهای من را انجام بده، زيرا امين و وكيل من هستی. پس، انسان در كره زمين نماينده خدا و مجموعه ای از اسماء و صفات اوست. اين مقام خلافت است.

سبب قرار گرفتن مقام خلافت در انسان

اكنون اين سؤال پيش می آيد كه چه شد كه خداوند اين مقام را به انسان عنايت كرد؟ زيرا ملائكه و جنّيان و آسمان ها و زمين و «ما فی السموات