عقل: كليد گنج سعادت، ص: 314

گويند: برخيزيد، بی درنگ برخيزيد تا خدا مؤمنان از شما را به درجه ای و دانشمندانتان را به درجاتی عظيم و باارزش بلند گرداند، و خدا به آنچه انجام می دهيد آگاه است.

درجات جمع است و مراد از آن سه نفر به بالاست. كسی هم نمی تواند عدد آن را معلوم كند و مثلا بگويد: درجات يعنی پنج درجه يا پنج ميليون درجه. دليلی بر اين سخن وجود ندارد، لذا نمی توان معلوم كرد كه اهل معرفت در نزد پروردگار عالم چه درجه و ارزشی دارند.

سبب افاضه فيوضات به انسان

در انتها، تنها بايد به يك سؤال پاسخ داد: چرا خداوند متعال اين فيوضات را متوجه انسان كرد؟ به خاطر چه چيز خداوند متعال او را به عنوان خليفه، اهل كرامت، اهل هدايت خاص، و ظرف معرفت خود انتخاب كرد؟

از بررسی آيات و روايات اين مطلب استفاده می شود كه سبب اين همه فيض، كه اتصال به بی نهايت دارند، فقط وجود عقل خاصی است كه در انسان قرار داده شده است. لذا، اگر عقل را از او بگيرند، بی ارزش و بی كرامت و بی هدايت می شود و ديگر نمی تواند خليفه باشد. انسان بدون عقل تبديل به يك حيوان دو پا می شود، لذا وقتی ديوانه می شود، او را در خانه نگه می دارند يا به ديوانه خانه می برند.

به سبب ارزش والای عقل، انسان مسئوليت عظيمی هم در قبال آن دارد كه يكی از لطيف ترين مسائلی است كه در زندگی انسان مطرح است و به خواست خدا در گفتارهای آتی بدان خواهيم پرداخت.