عقل: كليد گنج سعادت، ص: 282
به اميد خدا، در وصف آيات تعقل و تفكر به عظمت كار يوسف اشاره خواهيم كرد. البته، تفاسير ديگر قرآن به اين معنا نپرداخته اند و من آن را ازمجموعه آياتی كه در باب حضور يوسف در مصر است استفاده كرده ام. آن وقت، انسان ارزش دعای حضرت ابراهيم را درك می كند.
درخواست ششم: طلب راه
«و ارنا من ا سكنا خدايا، راه عبادت را خودت به ما نشان بده. نكته آيه اين است كه ابراهيم، عليه السلام، با آن عظمت و بزرگی ای كه در دين داشت به اسماعيل نگفت: بنشين تا طرحی برای عبادت در ايام حج بريزيم. گفت:
«ارنا مناسكنا».
اين چه تكبری است كه بعضی ها دارند كه با خواندن چند كتاب اروپايی و آمريكايی خود را محور فهم تمام حقايق هستی می دانند؟ آيا معنای «العلم حجاب الاكبر» [27] همين نيست؟ چقدر خوب است كمی هم مسائل الهی را فرا بگيريم تا بتوانيم بهتر حقايق را به مردم نشان بدهيم.
راه و رسم عبادت را خداوند تعيين می كند و بشر نبايد در تعيين آن ها دخالت كند. برای همين، حضرت ابراهيم از خدا تقاضای راه می كند.
برای مثال، مگر حضرت نمی توانست مدت حضور در منی و مشعر و عرفات را مشخص كند كه يك روز يا دو روز يا بيشتر باشد؟ تعيين اين مساله كه كار مهمی نيود، با اين حال، حضرت آن را از خدا طلبيد. خدا نيز برای حج مقرراتی وضع كرد و دستور داد كه دور اين بيت هفت دور بگرديد. گنج سر هفت دور است. اگر هفت دور و نيم بزنيد، از گنج رد شده ايد و اگر شش دور بزنيد، هنوز به گنج نرسيده ايد. تنها خدا از اين مساله آگاه بود و با طرح ابراهيم و اسماعيل اين منافع تحقق پيدا
