عقل: كليد گنج سعادت، ص: 386

[هشت سال در اين حوزه تدريس كرد و در كنار مسئوليت مرجعيت از پرورش استعدادهای طلاب جوان نيز غافل نبود.

آيت اللّه حائری در اواخر زمستان 1300 ش (22 رجب 1340 ق) با فرزند بزرگش حاج شيخ مرتضی حائری به همراه آيت اللّه محمد تقی خوانساری به قصد اجابت دعوت گروهی از مردم قم، از اراك به سمت قم حركت كردند و در ميان انبوه جمعيت استقبال كننده وارد شهر قم شدند. اوايل بهار 1301 ش، پس از دو ماه اقامت آيت اللّه حائری در شهر قم، در منزل آيت اللّه پايين شهری (آيت اللّه شيخ مهدی حكمی زاده رحمه اللّه)، جلسه ای از طرف علما و بازاريان و كسبه تهران تشكيل شد كه فقهای قم چون آيت اللّه بافقی، آيت اللّه كبير و آيت اللّه فيض در آن شركت داشتند.

در اين جلسه، علما قبول اين امر مهم را به آيت اللّه حائری اصرار كردند و نيز بسياری از بازاريان و كسبه در تأمين مالی دانشگاه دينی اعلام آمادگی نمودند.

آيت اللّه حائری ابتدا بر اين عقيده بود كه بزرگان قم خود اين كار را انجام دهند، امّا چون اصرار بی حد علما را مشاهده كرد و تكليف را بر عهده خود ثابت ديد، اين نكته را بيان فرمود: استخاره خواهم كرد كه آيا صلاح است در قم مانده به فضلا و محصلين حوزه علميه اراك، كه انتظار بازگشت مرا دارند، بنويسم به قم بيايند يا نه؟

صبح روز بعد، ايشان پس از آن كه نماز صبح را به پايان رساند در حرم حضرت معصومه به دعا و نيايش ايستاد و به قرآن روی آورد. شايع شده كه آيت اللّه حائری به قرآن استخاره كرد و اين آيه آمد: «... و أتونی بأهلكم أجمعين» كه خط مشی آينده او را ترسيم نمود و آيت اللّه حائری را مصمّم ساخت حوزه دينی قم را سامان داده شاگردان خود را از اراك به اين شهر فرا خواند. با اقامت گزيدن آيت اللّه حائری در قم بنيان حوزه علميه قم نيز نهاده شد و به تدريج رشد كرد و در رديف بزرگ ترين دانشگاه های دينی جهان تشيع در آمد.

اساسی ترين گام آيت اللّه حائری پس از تأسيس حوزه قم تعمير مدارس دينی، تغيير روش آموزشی، توجه دادن محصلان علوم دينی به ژرف نگری در درس و بحث علمی، و گزينش هيأت ممتحنه برای گرفتن امتحان از دروس حوزوی بود.]