تأليفات :: عقل كليد گنج سعادت‏

عقل: كليد گنج سعادت، ص: 159

هرچه شرار است مستعد شرير است		هرچه شرير است متسحق شرار است
نفس يكی ديو ريو و عقل پری وار		بسته اين ديو ريو بيهده كار است
چيست بغير از چهار خلط و سه ارواح		آن صنمی كه غمش دل تو فگار است
خاك به چشمش كنند و سر به مغاكش		سيمين تن دلبرت كه لاله عذار است
عاقبت آن كل شود كه پيش تو جزوست		عاقبت آن گل شود كه پيش تو خارست
آب چو از جوی اوست آب حيات است		خاك چو از كوی اوست مشك تتار است
همت عالی نكو نه قامت عالی		زان كه بلندی سزای سرو و منار است. [9]

كسی كه تمام نيرويش را صرف درست كردن قيافه و فرم موهايش می كند، چهل سال ديگر كه اين مور و قيافه و شادابی را ندارد چه می خواهد بكند؟ به محتويات اين ظرف هم كه توجهی نكرده است تا حداقل زيبايی عقل و روح داشته باشد. آن روز می خواهد چه كند؟

مساله تاسف بارتر اين كه هرچه اين وضعيت بيشتر ادامه پيدا كند غفلت آدمی عميق تر می شود و اميد به بيداری او كمتر:

«ثم كان عاقبة الذين أساءوا السوء أن كذبوا بآيات اللّه و كانوا بها يستهزئون». [10]

آن گاه، بدترين سرانجام، سرانجام كسانی است كه مرتكب زشتی شدند، به سبب اين كه آيات خدا را تكذيب كردند و همواره آن ها را به مسخره گرفتند.

خواب غفلت در انسان گاهی اين قدر سنگين می شود كه اصل حقيقت خود را نيز فراموش می كنند. در نتيجه، از وجود ممتاز و متعالی آدمی تنها بدنی خسته و خمود می ماند كه ديگر نه زيبايی و قدرت دارد، نه كاری می تواند انجام دهد، و نه می تواند توجهی راغير از ترحم به خود جلب كند. [11] در آن زمان، انسان غافل يا روانی و ديوانه می شود يا خودكشی می كند يا تا وقتی بميرد به همه چيز ناسزا می گويد و زندگی