عقل: كليد گنج سعادت، ص: 302

كردار خود نباشد، چنان ديوانه می شود كه خودش هم در مقام سنگ باران خود بر می آيد. انسان با عدم مراقبتش خود را رجم می كند و اين قدر از آينه بودن برای اسماء و صفات الهی دور می شود كه از بارگاه قدس ربوبی رجم می شود و، در نهايت اين بعد و فاصله، مصداقی از صفت «رجيم» می شود. البته، اين بعد هم مراتبی دارد كه قرآن مجيد سه مرحله آن را با تعابير «فی ضلال بعيد» [9]، «فی ضلال مبين» [10]، و «فی ضلال كبير» [11] بيان می كند؛ يعنی انسان ابتدا مقداری از بارگاه الهی دور می شود، بعد اين فاصله بيشتر و بيشتر می شود تا اين كه نهايت دوری برايش اتفاق می افتد.

بدبختانه، اين فاصله ها به دست خود انسان واقع می شود و اگرنه پروردگار عالم اهل رجم بندگانش نيست. خدای مهربان عالم اهل لعنت و غضب و آتش افروزی نيست. امير مومنان در دعای كميل می فرمايد:

«هيهات ما ذلك الظن بك و لا المعروف من فضلك و لا مشبه لما عاملت به الموحدين من برك و احسانك، فباليقين اقطع لولا ما حكمت به من تعذيب جاحديك، و قضيت به من اخلاد معانديك لجعلت النار كلها بردا و سلاما و ما كان لاحد فيها مقرا و لا مقاما، لكنك تقدست اسماؤك اقسمت ان تملأها من الكافرين من الجنة و الناس اجمعين و ان تخلد فيها المعاندين، و انت جل ثناؤك قلت مبتدئا و تطولت بالانعام متكرما، افمن كان مومنا كمن كان فاسقا لا يستوون». [12]

امير مومنان هم كلمه يقين را آورده است و هم كلمه قطع را (فباليقين اقطع)؛ يعنی برای علی اين امری صد درصد و بديهی است. عين واقعيت است و هيچ شكی در آن وجود ندارد [13] می فرمايد: «اقطع»؛ يعنی با همه وجود قطع و يقين دارم.

بی شك، اگر همه بندگان خدا باطن ابراهيمی شان را نگاه می داشتند آتشی افروخته نمی شد. حضرت به همين مساله يقين دارد، لذا می گويد: