عقل: كليد گنج سعادت، ص: 121

بسم اللّه الرحمن الرحيم. الحمد للّه رب العالمين و صلّی اللّه علی جميع الأنبياء و المرسلين و صلّ علی محمّد و آله الطاهرين.

هيچ يك از مخلوقات خداوند، در ابتدای امر، كامل و جامع نيستند. به تعبير ساده تر، موجودات عالم در هنگام پيدايش مانند دانه يا طفل هستند، ولی وجود مبارك حضرت حق برای آن ها امكان رشد و كمال را فراهم كرده است. لذا، اگر موجودی در آن راه معين كه خداوند مقرر كرده قرار بگيرد، به كمال مطلوب خود می رسد. مساله حائز اهميت در اين جا اين است كه همه موجودات عالم، به جز ما انسان ها، تكوينا در راه رسيدن به كمال هستند؛ يعنی در طی مسير كمال اختياری از خود ندارند. و اين اولين تفاوت ميان انسان و ساير موجودات عالم است. [1] انسان، در ابتدا، به دنيای كوچك و مداربسته ای شبيه است كه از نظر جسمی طفلی شيرخوار و از نظر عقلی در ابتدای راه است:

«و اللّه أخرجكم من بطون أمهاتكم لا تعلمون شيئا و جعل لكم السمع و الابصار و الافئدة لعلكم تشكرون»، [2]

و خدا شما را از شكم مادرانتان بيرون آورد در حالی كه چيزی نمی دانستيد و برای شما گوش و چشم و قلب قرار داد تا سپاس گذاری كنيد.