عقل: كليد گنج سعادت، ص: 252

[تشكيل شد و در اين كنگره طرفداران لنين كه اكثريت را تشكيل می دادند به نام گروه بلشويك ها و اقليت مخالف لنين گروه منشويك ها را تشكيل دادند. لنين در كتاب يك گام به پيش و دو گام به پس، نظريات منشويسم را سخت مورد انتقاد قرار داد و تا پايان زندگی مبارزه شديدی را با آن گروه ادامه داد. پس از آغاز جنگ روس و ژاپن در سال 1904 م، لنين به روسيه برگشت و مردم را به تاسيس حكومت كارگران و دهقانان فرا خواند. در كنگره سوم حزب سوسيال دموكرات روسيه كه در سال 1905 م در بحبوحه انقلاب تشكيل شد، لنين برنامه مشخصی برای حزب بلشويك تنظيم كرد و پس از شكست انقلاب، لنين دوباره در سال 1907 م مجبور شد به خارج برود. در مدتی كه در كشورهای مختلف اروپايی به سر می برد تا سال 1917 م كه باز به روسيه برگشت، آثار مهمی مانند ماترياليسم و امپير يو كريتيسيسم، تذكرات انتقادی درباره مساله ملی، راجع به حقوق ملت ها در استقلال، و امپرياليسم بالاترين مرحله سرمايه داری را نوشت. در 2 آوريل 1917 بعد از انقلاب بورژوازی ماه فوريه در روسيه، لنين به پطروگراد بازگشت و رهبری حزب و طبقه كارگر روسيه را از نزديك به دست گرفت و تا انقلاب سوسياليستی 25 اكتبر 1917 م در خفا زيست. در اين مدت، باز آثاری مانند: دولت و انقلاب، بلای دهشتناك و راه مبارزه با آن، آيا بلشويك ها می توانند حكومت را در دست خود نگهدارند؟ و ... را به رشته تحرير در آورد. در 23 اكتبر، روز آغاز انقلاب سوسياليستی، به پيشنهاد لنين كميته مركزی حزب بلشويك تصميم به قيام و انقلاب مسلحانه گرفت. در 25 اكتبر برای رهبری قيام به اسمولنی رفت و، پس از سقوط حكومت بورژوازی موقتی كرنسكی و موفقيت قيام، در 26 اكتبر در كنگره شوراهای سراسر روسيه شعار «صلح و زيستن» را اعلام داشت. از اين تاريخ كه حكومت به دست بلشويك ها افتاد، لنين با عنوان «صدر شورای كميسرهای خلق» رهبری دولت شوروی را به دست خويش گرفت تا در مارس 1918 م پايتخت را از پطروگراد به مسكو منتقل كرد. لنين در مارس 1918 م، با وجود مخالفت منشويك ها، قرارداد صلح «برست ليتووسك» را با آلمان ها بست و جنگ روس و آلمان را پايان داد و مقداری از سرزمين های روسيه را به آن دولت واگذار كرد. هم چنين، در ماه مارس 1919 م، اولين كميته كمينترن [مخفف كمونيسم انترناسيونال يعنی كمونيسم بين المللی ] را در مسكو افتتاح كرد و بدين وسيله سومين انترناسيونال كمونيستی ايجاد شد. در 1920 م، لنين كتاب بيماری كودكی (چپ روی) در كمونيسم را نوشت و در هشتمين كنگره شوراهای سراسر]