عقل: كليد گنج سعادت، ص: 297

بسم اللّه الرحمن الرحيم. الحمد للّه رب العالمين و صلی اللّه علی جميع الأنبياء و المرسلين و صل علی محمد و آله الطاهرين.

در رابطه با عقل، كه از اعظم نعمت های حضرت حق به انسان است، ارزش ومنافع آن، ومسئوليت عظيمی كه انسان در برابر آن دارد در گفتارهای پيشين سخن به ميان آمد. ازمجموعه آيات و روايات اسلامی دراين باره استفاده می شود كه اگر عقل در وجود انسان قرار داده نمی شد، انسان برتری خاصی بر موجودات غيبی و شهودی نداشت و فيوضات خاص حضرت حق نيز متوجه او نمی شد. آنچه خداوند متعال از فيوضات خاصه خود به انسان عنايت فرموده ازبركت عقل است و اين نعمت عظيم است كه جاذب عنايات خاصه الهی است. بنابراين، اگر اين نيروی جاذبه از انسان گرفته شود، رابطه انسان و ملكوت عالم قطع می شود ونبود اين رابطه سبب تعطيلی فيوضات الهی می شود.

آيات قرآن كريم بر چهار فيض از فيوضات خاص حضرت حق تأكيد بيشتری كرده اند كه توضيح و شرح آن ها زمان وسيع و گسترده ای می طلبد، زيرا اين چهار مسأله در تعاليم اسلامی، بخصوص در قرآن و