عقل: كليد گنج سعادت، ص: 203
[فرزندانش جعفر، فضل، محمد، و موسی او را سخت بيمناك كرد، چنان كه همت بر نابودی آنان گمارد. جعفر را كشت و ساير برامكه را به زندان انداخت و اموال ايشان را ضبط كرد.
هارون هنگامی كه به عزم رسيدگی به تعديات حاكم خراسان و جنگ با خوارج مشرق ايران در حركت بود درگذشت. ر ك: فرهنگ معين، ج 6، مدخل هارون الرشيد.]
[ (24). بهلول ابو وهيب بن عمرو صيرفی كوفی، يكی از عقلای مجانين معاصر هارون الرشيد (كوفه حدود 190 ق/ 806 م). وی در كوفه نشو و نما يافت. هارون و خلفای ديگر از او موعظه می طلبيدند. او در همان شهر ادب می آموخت و سپس به صورت مجانين در آمد.
وی را اخبار و نوادر و اشعار بسيار است. ر ك: فرهنگ معين، ج 5، ذيل مدخل بهلول.]
[ (25). قلم، 51: «و إن يكاد الذين كفروا ليز لقونك بأبصارهم لما سمعوا الذكر و يقولون إنه لمجنون».]
[ (26). ابو المجد مجدود بن آدم شاعر و عارف معروف ايرانی قرن ششم (غزنين، اواسط يا اوايل نيمه دوم قرن 5- بين 525 و 545. ق) او پس از رشد در شاعری به دستگاه غزنويان راه جست و مسعود بن ابراهيم و بهرامشاه بن مسعود را ياد و مدح كرد، ولی نصيبی نبرد و از ممدوحان رضايتی نيافت و دردناك و مستمند در چنگ آز گرفتار بود تا دست به دامن عرفان زد و از جهان و جهانيان دست شست، چنان كه بهرامشاه از پی اعزاز او خواست تا خواهر خود بدو دهد، نپذيرفت. وی چند سال از دوره جوانی خود را در شهرهای بلخ و سرخس و هرات و نيشابور گذرانيد و گويا در همان ايام كه در بلخ بود، راه كعبه پيش گرفت. بعد از بازگشت از سفر مكه، مدتی در بلخ به سر برد و از آن جا به سرخس و مرو و نيشابور رفت و هرجا چندی در سايه تعهد و نيكوداشت بزرگان محل به سر برد تا در حدود سال 518 به غزنين بازگشت. يادگار اين سفر دراز مقداری از قصايد و اشعار سنايی است كه در خراسان سروده و كارنامه بلخ كه در شهر بلخ ساخته. تغيير حال و مجذوب شدن او نيز در اثنای همين سفر به بلخ روی داده. وی را شاگرد و پيرو ابو يوسف يعقوب همداين دانسته اند. سنائی پس از بازگشت به غزنين تا پايان حيات در آن شهر به گوشه گيری و عزلت گذراند. در همين دوره، به نظم مثنوی حديقه الحديقة پرداخت. آرامگاه سنائی در غزنين زيارتگاه است. وی دوستدار آل علی بود. سنائی در تغيير سبك شعر فارسی و ايجاد تنوع و تجدد در آن موثر بوده است. در آثار او دو سبك مختلف مربوط به دو دوره زندگانی اش ديده می شد. در مرحله نخست سنائی شاعری درباری و لهو پيشه ]
