ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 28

«اتَّقِ اللّه وَ أَحْسِنْ»

اين دو برنامه؛ تقوا و احسان. بعد اين آيه آخر سوره نحل را خواندند:

«إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَ الَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ» «1»

و بعد سكوت كردند. فرمود: اين وصف عاشقان خداست. زلف زندگی عاشقان خدا، به گناه گره نمی خورد و از هيچ كار خيری فرار نمی كنند.

خدا در اين مسير، اين احساس را به آدم می دهد. با متصف شدن به آن حقيقتی كه خدا فرمود، اين احساس در انسان ظهور می كند.

«فلم يقنع همّام بهذا القول» گفت: آقا! كم است. بر حضرت خيلی سنگين بود كه ادامه بدهند، اما او اصرار كرد. حضرت فرمودند: حالا كه مصرّ هستی، پس گوش بده. آن وقت شروع به گفتن كردند.

كلمه «علی» به حروف ابجد، عددش صد و ده است، حضرت دقيقاً صد و ده ويژگی برای عاشقان خدا ذكر كردند. همّام نعره ای زد و از دنيا رفت. حق دارند، چون به قدری بار عاطفی و درونی اين محبت سنگين است كه گاهی قلب را از كار می اندازد. بار محبت از هر باری سنگين تر و گران تر است.

عفو حساب شده روز قيامت

حسابگر ما كيست؟ خدای كريم. اگر ما در مرحله مثبت اين چهار برنامه باشيم خدای متعال طولی نمی كشد كه ما را مشمول عفو و رحمت خود قرار می دهد.

«و أنت أرحم الراحمين فی موضع العفو و الرحمة» «2»

اما اگر لايق عفو و گذشت خدا نباشيم ديگر نمی توانيم در قيامت به پروردگار بگوييم: ما خيلی دلسوز و با محبت هستيم، می شود شمر را ببخشی؟ آنجا جای بخشيدن نيست.

______________________________
(1)- نحل (16): 128؛ «بی ترديد خدا با كسانی كه پرهيزكاری پيشه كردند و كسانی كه [از هر جهت ] نيكوكارند می باشد.»

(2)- بحار الأنوار: 94/ 337، باب 2.