ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 150
عبادت هفتاد جزء است، شصت و نه جزء آن همين به دنبال پول حلال رفتن است. «1» چون تو می روی تا خود و خانواده ات را اداره كنی. خود اين خدمت؛ خدمت به بدن خود و خانواده ات، عبادت است. بعد، مگر پول های اضافه را برای چه می خواهی؟ اگر بشود، مكه بروی، به اقوام مستحق و مردم آبرومند كمك كنی. فرمود: چرا با اين حال نزد من آمدی؟ تو كه تماماً آخرتی هستی، چرا به اشتباه می گويی كه ما دنيايی شده ايم. تو كه با تمام وجود در عبادت و خدمت هستی. اين فعاليت تو كه دنيايی نيست.
ارزش كمّی كار مثبت
شايد از اين روايت تعجب كنيد و به اسلام ميلياردها آفرين بگوييد. رسول خدا صلی الله عليه و آله می فرمايد: كشاورز و باغداری كه چاه كنده است، خاك آن را بيرون ريخته، سطل آب را نيز گذاشته، نهال در دست دارد، می خواهد آن را بكارد، كسی بيايد و به او بگويد: چكار می كنی؟ ده دقيقه ديگر قيامت برپا می شود، خورشيد، ستارگان، آسمان ها و همه به هم می ريزد، تمام زندگان می ميرند و راست بگويد.
پيغمبر صلی الله عليه و آله می فرمايد: راست می گويد كه ده دقيقه ديگر قيامت است. اگر اين كشاورز نهال را دور بياندازد و بگويد: ما كه ده دقيقه ديگر می ميريم، چرا نهال بكاريم؟ در قيامت او را به اندازه آن نهال محاكمه می كنند، كه به آبادی زمين لطمه زده ای. به چه دليل اين نهال را رها كردی؟ تو كار مثبت خود را انجام بده.
اگر مردم وارد عبادت و خدمت شوند، خيلی از اين كارهای مثبت را با رغبت تمام انجام می دهند. پيغمبر صلی الله عليه و آله می فرمايد: كشاورزی كه می كارد، تا سال ديگر، هر چه پرنده، پروانه و مورچه در اين زمين، دانه ای، برگی بچيند و بردارد و ببرد، خدا به تعداد تمام اين دانه ها و برگ ها در نامه عمل مالك و كشاورز ثواب می نويسد. اين گونه عمر را هزينه كنيد. شكر عمر به اين است كه عمر در عبادت
______________________________ (1)- بحار الأنوار: 7/ 100، باب 1، حديث 25؛ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله الْعِبَادَةُ سَبْعُونَ جُزْءاً وَ أَفْضَلُهَا جُزْءاً طَلَبُ الْحَلَالِ.»
بحار الأنوار: 100/ 17، باب 1، حديث 79؛ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله طَلَبُ الْكَسْبِ فَرِيضَةٌ بَعْدَ الْفَرِيضَةِ.»
كافی: 5/ 88، باب مَنْ كَدَّ عَلَی عِيَالِه، حديث 3؛ «أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ إِذَا كَانَ الرَّجُلُ مُعْسِراً فَيَعْمَلُ بِقَدْرِ مَا يَقُوتُ بِهِ نَفْسَهُ وَ أَهْلَهُ وَ لَايَطْلُبُ حَرَاماً فَهُوَ كَالْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ.»