ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 323

نمی كنيم.

شخص بيدار و عاقل و هوشيار و بينای قلبی را نمی شود خواب، غافل و كور كرد. می شود بدنش را قطعه قطعه كرد، ولی عقل و نوری كه در او هست را نمی شود خاموش و غير فعال و بصيرت او را تاريك كرد. اين علامات، به آن معنايی كه خدا در قرآن می فرمايد، علامات اهل انديشه است.

اما گاهی كسی می آيد، عمری در خاك انديشه می كند تا بفهمد كدام گياه در اين خاك بهتر رشد می كند كه شكم مرا بهتر پر كند. نتيجه اين انديشه را حيوانات، بدون انديشه دارند. يا گاهی می آيد فكر می كند كه محصول زمين را با چه نقشه ای به ده برابر تبديل كنم، يا هر رأس گاو را با چه نقشه ای به ده گاو تبديل كنم، يا با چه تدبيری هر كارخانه ای را به ده كارخانه تبديل كنم و عمری را در لا به لای اين افكار و ابزار صرف كنم، كه محصول آن ميلياردها تومان پول شود كه چه؟ اين بدن لاغر و مريض شده، كم كم دارد در خاك گور می رود كه بپوسد.

خدای متعال در قرآن می فرمايد:

تبديل شدن به شجره طيبه و منبعی كه تا حد امكان، منفعت واقعی به دست بياورد و به آخرت آباد انتقال دهد در سايه تدبير و انديشه در توحيد، آفرينش، نبوت، وحی، امامت و انسانيت ميسّر است.

نشانه دوم اهل تعقّل

علامت دوم اهل تعقّل:

اين افراد در درون خود، كلام احسن را نمی خواهند انبار كنند، حافظ نيستند كه ده كتاب، تفسير، يا تمام آيات قرآن و مفاتيح را حفظ كنند، اين كار را نوار و سی دی نيز می تواند انجام دهند، بلكه كلام احسن را شنيده، همراه با انصاف می پذيرند و به آن جهت عملی می دهند؛ يعنی تمام وجود آنها افق طلوع عمل به