ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 177

است، در طول سال، اذان ظهر تا اذان مغرب آن حدود شش ساعت است، يعنی در آنجا مقدار شب و روز خيلی تفاوتی ندارد. برعكس، كشور ما در منطقه معتدل شمالی است و مقدار ساعات روز و شب ما در چهار فصل فرق می كند. اما روز و شبِ مكه نسبتاً مساوی است.

فقط حساب كنيد كه پروردگار عالم، به قطعه زمانی شش ساعته قسم خورده، مگر اين قطعه از زمان چقدر ارزش داشته است؟ با همين شش ساعت، چه قدم ها، كارها و برنامه های مثبتی می شود انجام داد.

شش ساعت مطالعه، نوشتن، هنر، كار، خدمت، عبادت به معنای جامع كلمه. آدمی كه هشتاد سال عمر می كند، هشتاد را در سيصد و شصت و پنج شبانه روز ضرب كنيد، بعد ضرب در شش ساعت بعد از ظهر كنيد، ببينيد حدود صد و هفتاد و پنج هزار ساعت می شود كه چه زمان گسترده ای است و در اين مدت، چقدر كار می توان انجام داد؟

اين كه پروردگار عالم به اين قطعه از زمان قسم می خورد، فقط می خواهد نشان بدهد كه زمان، گر چه كم، نزد من ارزش دارد و اين مايه با ارزش را من به شما عنايت كرده ام. شما اين مايه با ارزش را برای طرح من هزينه كنيد تا همان تجارتی كه خدا در قرآن مجيد فرموده است، بشود.

همت در هزينه عمر

يكی از بزرگترين علمای شيعه، مرحوم صاحب جواهر «1» است كه اين كتاب فقهی عظيم را از سنّ بيست سالگی شروع به نوشتن كرد و در سنّ هفتاد سالگی آن را تمام كرد، چون خيلی مفصل، اجتهادی و كاربردی است.

روزی قلم در دستش، در حال نوشتن بود، با گريه به محضر مبارك ايشان آمدند و عرض كردند: فرزند جوان بيست ساله شما، امروز سحر از دنيا رفت. اشك

______________________________
(1)- صاحب جواهر الكلام في شرح شرائع الاسلام، أستاد فقهاء و إمام محققين و مجتهدين شيخ محمد حسن نجفي رحمه الله متوفی 1266 ه. ق.