ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 354

مقام، قدرت، علم و شهوات كليد حلّ همه مشكلات است. در حالی كه اين تفكّر نسبت به اين سه برنامه، تفكری شيطانی، باطل و پوچ است.

اين تفكّر بر امثال قارون حاكم بود، ولی در كنار آن همه ثروت نابود شد و ثروت به داد او نرسيد. اين تفكر بر امثال فرعون حاكم بود، ولی غرق شد و قدرت به داد او نرسيد. اين تفكر بر بسياری از مردم جهان امروز نيز حاكم است، اما علم، شهوات و مقام به داد آنان نرسيده و نمی رسد.

گرفتاری ها خيلی زياد است، ولی علم امروزی حلّال مشكلات و آن گرفتاری ها نيست، خصوصاً گرفتاری های درونی و خلأهای باطنی كه قطعاً علاج آنها به زلف دين گره خورده است. آنها فكر می كنند كه علم، علاج كننده مطلق است، در حالی كه نه ثروت در حل مشكل، مطلق است و نه قدرت و علم.

دعوت حق در نهايت محبّت

تركيب كلمات و جمله بندی آيات نشان می دهد كه دعوت پروردگار، آميخته با موج بی نهايتی از محبت، عشق، علاقه و مهر به انسان است؛ يعنی وجود مقدس او، انواع خطرها، بلاها، ظلمت ها را در كمين بندگانش ديده است، اما نسبت به بندگان خود بی تفاوت نيست. با محبت و علاقه بی نهايت به بندگان، آنان را به تجارتی دعوت می كند كه اين تجارت، تمام آن خطرات را دفع می كند و اين تجارت راه منافع گوناگون و بی نهايت را به روی آنها باز می كند.

يعنی اين تجارت دو كار انجام می دهد؛ دفع ضرر و جلب سود. اگر اين ضرر دامن كسی را بگيرد، بنا بر آيات قرآن، ضرری بی نهايت و خسارتی ابدی است و اميرالمؤمنين عليه السلام می فرمايد:

اسير اين خسارت، تا ابد آزادی نخواهد داشت. «1»

______________________________
(1)- بحار الأنوار: 75/ 83، باب 16، حديث 88 [نهج البلاغة]؛ «قَالَ عليه السلام الْأَقَاوِيلُ مَحْفُوظَةٌ وَ السَّرَائِرُ مَبْلُوَّةٌ وَ كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ رَهِينَةٌ وَ النَّاسُ مَنْقُوصُونَ مَدْخُولُونَ إِلَّا مَنْ عَصَمَ اللَّهُ سَائِلُهُمْ مُتَعَنِّتٌ وَ مُجِيبُهُمْ مُتَكَلِّفٌ يَكَادُ أَفْضَلُهُمْ رَأْياً يَرُدُّهُ عَنْ فَضْلِ رَأْيِهِ الرِّضَا وَ السُّخْطُ وَ يَكَادُ أَصْلَبُهُمْ عُوداً تَنْكَؤُهُ اللَّحْظَةُ وَ تَسْتَحِيلُهُ الْكَلِمَةُ الْوَاحِدَةُ مَعَاشِرَ النَّاسِ اتَّقُوا اللَّهَ فَكَمْ مِنْ مُؤَمِّلٍ مَا لَايَبْلُغُهُ وَ بَانٍ مَا لَايَسْكُنُهُ وَ جَامِعٍ مَا سَوْفَ يَتْرُكُهُ وَ لَعَلَّهُ مِنْ بَاطِلٍ جَمَعَهُ وَ مِنْ حَقٍّ مَنَعَهُ أَصَابَهُ حَرَاماً وَ احْتَمَلَ بِهِ آثَاماً فَبَاءَ بِوِزْرِهِ وَ قَدِمَ عَلَی رَبِّهِ آسِفاً لَاهِفاً قَدْ خَسِرَ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةَ ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِينُ.»