ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 194

زندگی آنها است. آيا آب جايگاه محكمی است؟

آب كرم می گذارد، بدبو می شود، رنگ عوض می كند، بخار می شود، از بين می رود، چيزی نمی ماند. هزار حرف ديگر درباره آب مطرح می شود: غرق، خفه و نابود می كند. اين ها مطالبی است كه از قرآن استفاده می شود.

آب با قوم حضرت نوح عليه السلام و فرعونيان چه كار كرد؟ آب با گذشتگان شما چه كار كرد؟ آب وقتی كه سيل شود، چه كار كرد؟ جز اين كه زمين های زراعتی را نابود كرد و خانه ها را برد و همه چيز آنان را نابود كرد.

می خواهد شكل ظاهری زندگی اين ها را بگويد؛ كاخ ها، ساختمان ها، ملك ها، كارخانه ها، منابع درآمد و اين هايی كه انسان را به خودش مشغول و مغرور می كند و به جايی می رساند كه نسبت به پروردگار، احساس خطرناك بی نيازی می كند: من كه همه چيز دارم، چه احتياجی به خدا دارم؟ من نماز بخوانم كه كدام دردم دوا شود؟ من روزه بگيرم كه چه چيز بدنم سالم باشد؟ من چرا به مكه بروم؟ لباس هايم را دربياورم و در اين خاك ها بنشينم، برای چه؟

ترسيم شكل ظاهری دنيا

در دنباله آيه می خواهد شكل ظاهری زندگی آنها را بگويد كه اين ها فريب چه چيزی را خوردند:

«كَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَ الْأَنْعامُ» «1»

مانند آبی كه از آسمان فرستادم، كه اين آب كارش اين است كه: گياهان را از زمين روياند و از حالت آب، خود را به شكل سبزی ها، درختان و ميوه ها نشان داد. به وسيله اين آب، گياهانی خوراكی درآمدند.

______________________________
(1)- يونس (10): 24؛ «مانند آبی است كه از آسمان نازل كرديم، پس گياهان و روييدنی های زمين از آنچه مردم و چهارپايان از آن می خورند، با آن آب در آميخت [و رشد و نمو يافت ].»