ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 180

می كند. هيچ درد ديگری نيست.

قسم به زمان، به اين قطعه از زمان، به بعد از ظهر، به حدود شش ساعت عمر شما انسان ها. قسم می خورد كه چه چيزی بگويد؟

«إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ» «1»

اين «انّ» آب پاكی را روی دست همه ريخته است؛ يعنی قرآن حرف سست نزده است. «انّ» يعنی بی ترديد، بی شك و قطعاً. خيلی از ترجمه های قرآن را ديدم كه از اين حروف در ترجمه غفلت شده است، يعنی آنها اصلًا ترجمه نشده است. در حالی كه «ان»، «انّ»، «كان»، «يكون»، «لَعَلَّ» اين ها از جانب پروردگار عالم در قرآن مجيد، به طرز حكيمانه ای به كار گرفته شده است.

«الف و لام» در كلمه «الْإِنْسانَ» به معنای كل و جميع است. كلمه «فی» يعنی در، ظرف است. اين لام كه بر سر كلمه «فی» آمده است، چيست؟ در عربی خيلی مواقع داريم كه «فی» به كار برده شده، اما لام ندارد؛

«ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيهِ هُدیً لِلْمُتَّقِينَ» «2» «إِنَّ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» «3»

اما لام ندارند، پس برای چه در اينجا لام بر سر «فی» درآمده است؟ اين لام به چه معناست؟ اين لام همان كار «ان» را می كند. اين لام را كه آورده است، يعنی مسلماً، قطعاً، بی ترديد، چون پای خسارت سنگينی در كار است و با كلمه «ان» و «لام» می خواهد هشداری قوی بدهد.

«إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ» «4»

قسم به زمان، قطعاً و مسلماً همه انسان ها در خسارت، سرنگون هستند.

تفاوت «ضرر» و «خسران»

چرا پروردگار «لفی ضرر» نفرموده است؟ كلمه «ضرر» نيز در قرآن استعمال

______________________________
(1)- عصر (103): 2؛ « [كه ] بی ترديد انسان در زيان كاری بزرگی است.»

(2)- بقره (2): 2؛ «در [وحی بودن و حقّانيّت ] اين كتابِ [با عظمت ] هيچ شكی نيست؛ سراسرش برای پرهيزكارانْ هدايت است.»

(3)- آل عمران (3): 190؛ «يقيناً در آفرينش آسمان ها و زمين...»

(4)- عصر (103): 2؛ « [كه ] بی ترديد انسان در زيان كاری بزرگی است.»