ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 193

منفعت زندگی می كند.

براساس اين گونه كلمات حكيمانه و جملات ملكوتی است كه من عرض می كنم: آگاهی از بحث عمر و چگونگی هزينه كردن عمر بر ما واجب است، كه مبادا هفتاد سال با عبادت زندگی كنيم، اما در قيامت به ما بگويند: كل آنها اشتباه، خلاف و نادرست بوده است.

هزينه عمر در باطل

اما آيه شريفه، تحليل و تجزيه پروردگار مربوط به مردان و زنانی است كه عمر خود را در باطل، منفی، شيطان، هوای نفس، شكم و شهوت هزينه می كنند. مانند اين آيه شريفه در قرآن كريم كم داريم. در رابطه با گروه خاصی است كه با نگاه به زندگی آنها اين آيه نازل شده است. كلی و مطلق نيست.

آيه شريفه كه با «إنّما» شروع می شود، يعنی اين گروه بدانند كه غير از اين چيزی كه نسبت به زندگی آنان تحليل می كنم، چيز ديگری نيست، سراغ هيچ تحليل ديگری نروند، چون برای هزينه كردن عمر آنها يك تحليل بيشتر نيست.

«إنّما» يعنی ديگر گوش به تحليل و تعريف ديگر نده، منِ خدا با ديدن زندگی شما، پرونده زندگی شما را بيان و روشن می كنم كه شما در چه جايگاهی به سر می بريد. اين معنی «إنّما» است؛

«إِنَّما مَثَلُ الْحَياةِ الدُّنْيا كَماءٍ» «1»

تشبيه زندگی دنيايی به آب

دنيا يعنی آسمان ها، زمين، كوه ها و معادن. ذره ذره اين ها قيمتی است. زندگی دنيا، يعنی زندگی مردم دنيا، مانند آب است. تشبيه خيلی عجيبی است؛ يعنی هر چه اين ها زحمت می كشند و می سازند، دارند روی آب می سازند. آب زيربنای

______________________________
(1)- يونس (10): 24؛ «در حقيقت، داستان زندگی دنيا [در زود گذر بودن ] مانند آبی است.»