ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 129
معنای دقيق اتلاف عمر
رسول خدا صلی الله عليه و آله می فرمايد:
«أیّ امرَءٍ ضَيَّع من عُمُرِه ساعَةً فِی غَيرِ ما خَلَقَ لَهُ لَجَديرٌ أَن تَطُولَ عَلَيهِ حَسرَتُه يَومَ القيامة» «1»
«امرء» يعنی هر مرد و زن، فرقی نمی كند، يك ساعت از عمر مرد و زن از دست برود، كجا برود؟ در جايی كه برای آن آفريده نشده است، چون خدا تمام اين عناصر را كنار هم چيده است، تا نطفه در رحم مادر يك انسان بشود. با اين هزينه سنگين نيافريد كه برود و در كنار بساط گناه بنشيند. يا برای رابطه نامشروع نساخت. برای دزدی، غصب، كسب حرام، بازيگری و بطالت نساخت.
پيغمبر صلی الله عليه و آله می فرمايد:
فقط در تمام دوره عمر، اگر يك ساعت عمر انسان در غير آنچه برای آن آفريده شده است خرج شود، سزاوار است كه زمان بسيار طولانی برای آن يك ساعت غصه بخورد و بر سر خود بزند.
او می داند كه اين نعمت اگر درست هزينه شود، به چه تجارت پرسودِ بی نظيری تبديل می شود. آيا می شود كه كسی لحظه ای از عمر خود را ضايع نكند؟
مرحوم آيت الله العظمی بروجردی در اواخر عمر خود فرموده بودند:
از توفيقاتی كه خدا به من داده است اين بود كه من لحظه ای از عمر خود را ضايع نكردم.
خواب، خوراك، عبادت، خدمت و فهم، همه به اندازه باشد. اسلام دين جامعی است. كسی كه فقط به دنبال نماز است، در خانه نشسته و فقط عبادت می كند، اسلام ندارد. اسلام ازدواج، كسب، تجارت، كشاورزی، سياست،
______________________________ (1)- ارشاد القلوب: 1/ 94.