ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 108
نام محدّث ارموی كشيده است. ايشان واقعاً باعث شد كه اين كتاب از لابلای قفسه های كتابخانه ها بيرون بيايد و وارد زندگی شود.
اميرالمؤمنين عليه السلام درباره عمر، قطعه هشدار دهنده مهمی دارند و می فرمايد:
«انَّ اللَّيلَ وَ النّهارَ يَعْمَلانِ فيكَ فَاعْمَلْ فيهما و يَأخُذان مِنكَ فَخُذ مِنهُما» «1»
ساعات شبانه روز از دست شما عمر و سرمايه شما را می گيرد. چون بيست و چهار ساعت كه عبور می كند، به همين اندازه شما را از زندگی و دنيا دور كرده، به مردن نزديك می كند. چرخ شب و چرخ روز در دست شما نيست كه بخواهيد كُند يا تعطيلش كنيد.
اميرالمؤمنين عليه السلام در جمله ديگری می فرمايد:
هر نفسی كه می كشيد، از عمر شما كم می شود و از دنيا دور شده، به آخرت نزديك می شويد. شب و روز كه با عبور و گذشتن خود دارند از شما كم می كنند و از عمر شما می گيرند، شما نيز در برابر شب و روز به مقابله برخيزيد. او دارد از شما می گيرد، شما نيز از او بگيريد و نگذاريد كه شب و روز از شما به باطل و بيهوده رد شود. شما از ظرف شب و روز بهره، سرمايه و سود بگيريد. «2»
اهميت شب در قرآن
شما آيات مربوط به شب را در قرآن مجيد ببينيد كه انسان چگونه می تواند با شب معامله كند و چه كسانی از شب به كجا رسيدند؟ من چند آيه را برای نمونه ذكر می كنم:
«سُبْحانَ الَّذِي أَسْری بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الْأَقْصَی الَّذِي بارَكْنا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آياتِنا» «3»
شب بود كه با كمك من، حقايق به پيغمبر صلی الله عليه و آله ارايه شد؛ يعنی در تاريكی شب
______________________________ (1)- غرر الحكم: 151، حديث 2789.
(2)- غرر الحكم: 158، حديث 3015؛ «إِنَّ عُمُرَكَ عَدَدُ أَنْفَاسِكَ وَ عَلَيْهَا رَقِيبٌ تُحْصِيهَا.»
غرر الحكم: 159، حديث 3046؛ «إِنَّ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ مُسْرِعَانِ فِي هَدْمِ الْأَعْمَارِ.»
غرر الحكم: 159، حديث 3028؛ «إِنَّمَا أَنْتَ عَدَدُ أَيَّامٍ فَكُلُّ يَوْمٍ يَمْضِي عَلَيْكَ يَمْضِي بِبَعْضِكَ فَخَفِّضْ فِي الطَّلَبِ وَ أَجْمِلْ فِي الْمُكْتَسَب.»
(3)- اسراء (17): 1؛ «منزّه و پاك است آن [خدايی ] كه شبی بنده اش [محمّد 6] را از مسجدالحرام به مسجد الاقصی كه پيرامونش را بركت داديم، سير [و حركت ] داد، تا [بخشی ] از نشانه هایِ [عظمت و قدرت ] خود را به او نشان دهيم.»