ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 148
رسول خدا صلی الله عليه و آله روی منبر به مردم رو كرد و پرسيد: بالاترين نعمت خدا چيست؟ هر كسی اجازه گرفت، بلند شد و نعمتی را ذكر كرد و حضرت فرمود: اين نعمت خوبی است، اما جواب سؤال من نيست. همه حرف های خود را زدند، آخرين نفر، وجود مبارك اميرالمؤمنين عليه السلام از جا بلند شد، عرض كرد: بالاترين نعمتی كه خدا به ما داده است، نعمتِ «بودن» است. اين عمر، نعمت خيلی بزرگی است. «1» اگر خاك بوديم، هر چه حيوان هست، از روی ما رد می شد، اما خداوند مشتی از خاك را جمع كرد و از طريق نطفه و رحم مادر ما را از حالت خاك بودن درآورد، اين بدن، روح، عقل، گوش، چشم، هوش و اين موجوديت را به ما داد. بعد از اين وجود، نعمت هايی داده است كه ما با هزينه كردن صحيح آنها می توانيم عرش را پاانداز خود كرده، ملائكه را مستخدم خود كنيم.
بازگشت به اصل خويش
چقدر مولوی زيبا گفته است:
|
روزها فكر من اين است و همه شب سخنم |
كه چرا غافل از احوال دل خويشتنم |
|
|
از كجا آمده ام، آمدنم بهر چه بود |
به كجا می روم آخر؟ ننمايی وطنم |
|
|
مرغ باغ ملكوتم، نيم از عالم خاك |
چند روزی قفسی ساخته اند از بدنم «2» |
|
و حافظ می سرايد:
|
من ملك بودم و فردوس برين جايم بود |
آدم آورد در اين دير خراب آبادم «3» |
|
ما در وجود آدم و حوا عليهما السلام به صورت بالقوه بوديم. اولين جايی كه به ما دادند:
«يا آدَمُ اسْكُنْ أَنْتَ وَ زَوْجُكَ الْجَنَّةَ» «1»
صورت، سيرت و طبع ما در اصل بهشتی است، پس حركات ما نيز بايد بهشتی باشد. با آن حركات است كه طبع، صورت و سيرت بهشتی بودن را می توانيم نگهداريم؛
«وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ» «2»
نعمت عمر چه جايگاهی دارد؟ جزء اعظم نعمت هاست. اين نعمت، شكر می خواهد.
عبادت خدا و خدمت به خلق خدا
شكر اين نعمت اين است كه مجموع عمر ما، در عبادت الله و خدمت به خلق الله هزينه بشود.
شما ممكن است بگوييد: ما صبح كه سر كار می رويم و بعد از ظهر از دست مردم اسكناس می گيريم، اين جزء عبادت است، يا خدمت؟ جواب اين سؤال را با اين روايت بدهم:
شخصی با چهره غصّه داری نزد پيغمبر عظيم الشأن اسلام صلی الله عليه و آله آمد. گفت: يا رسول الله! برای كار در اين دنيا، صبح زود بيرون می روم، آخر شب برمی گردم تا پولی درآورم، ديگر فرصتی برای عبادت و انجام مستحبات ندارم، آيا ما واقعاً در قيامت اهل نجات هستيم، يا نه؟ ما كه يكپارچه رنگ دنيا را گرفته ايم.
اين دريافت های اشتباه زياد بوده است كه پيغمبر و ائمه عليهم السلام آن را تصحيح می كردند. پيغمبر صلی الله عليه و آله فرمود: صبح از خانه بيرون می روی، برای چه می روی؟
گفت: كسب و كار، تا خرج خود و خانواده ام را بدهم. پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله فرمودند:
______________________________ (1)- بقره (2): 35؛ «و گفتيم: ای آدم! تو و همسرت در اين بهشت سكونت گيريد.»
(2)- بقره: 35؛ «و گفتيم: ای آدم! تو و همسرت در اين بهشت سكونت گيريد.»
(3)- فاطر (20): 10؛ «و عمل شايسته آن را بالا می برد.»
