ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 311
پرورانده، به شما تحويل بدهد تا برای دام ها و منافع ديگر خود استفاده كنيد:
«يُنْبِتُ لَكُمْ بِهِ الزَّرْعَ وَ الزَّيْتُونَ وَ النَّخِيلَ وَ الْأَعْنابَ وَ مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ» «1»
اين آبی كه نازل می كنم، برای شما زراعت می روياند، زيتون می سازد، خرما به وجود می آورد و انواع انگورها را به شما تحويل می دهد:
«إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ» «2»
و هر ميوه ای كافی است تا شما انديشه كنيد و بفهميد كه اين ها آثار قدرت، رحمت، حكمت و علم كسی به نام «الله» است. يا نه، انديشه نمی كنيد و چشم عقل خود را می بنديد، می خوريد، چاق می شويد، می ميريد و خوراك مورچه ها و كرم ها می شويد.
پروردگار متعال می فرمايد:
در مورد روييدنی ها مانند زيتون، خرما، انواع انگور فكر كنيد، بفهميد كه «من الله» است و نعمتی است كه به شما داده و اين كه برای چه به شما داده شده است؟
لقمه را از فكر و عقل خود عبور بدهيد كه نورانی و خدايی شود، بعد بخوريد.
تفكّر، تمييز دهنده انسان از حيوان
آيه بعد، در دنباله همين دو آيه است:
«وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومُ مُسَخَّراتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ» «3»
شب، روز، خورشيد، ماه و تمام ستارگان را تحليل عقلی كنيد؛ يعنی عقل شما به قدری ظرفيت دارد كه اين ها را در فهم خود جا دهد و بفهميد كه چيستند.
شما برای همين آيه هزاران كتاب در كتابخانه ها می بينيد؟ كتاب های فراوانی
______________________________ (1)- نحل (16): 11؛ «برای شما به وسيله آن آب، زراعت و زيتون و خرما و انگور و از همه محصولات می روياند.»
(2)- نحل (16): 11؛ «يقيناً در اين [واقعيات شگفت انگيز طبيعی ] نشانه ای است [بر توحيد، و ربوبيّت وقدرت خدا] برای گروهی كه می انديشند.»
(3)- نحل (15): 12؛ «و شب و روز و خورشيد و ماه را نيز رام و مسخّر شما قرار داد، وستارگان هم به فرمانش رام و مسخّر شده اند؛ قطعاً در اين [حقايق ] نشانه هايی است [بر توحيد، ربوبيّت و قدرت خدا] برای گروهی كه تعقّل می كنند.»
