ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 181

شده است. چه فرقی بين «ضرر» و «خسارت» است كه پروردگار عالم در اينجا كلمه «ضرر» را نياورده و «خسر» را آورده است؟

خداوند متعال در استخدام كلمات، عالمانه و حكيمانه كار كرده است. بگذاريد با مثال اين تفاوت را توضيح دهم:

«ضرر» يعنی من اول سال پنجاه ميليون تومان سرمايه داشتم، كاسبی كردم، زحمت كشيدم، سال بعد، همه حساب ها را می رسم، می بينم، سود كه نكردم هيچ، يك ميليون تومان نيز از سرمايه ام كم شده است. اين را عرب «ضرر» می گويد.

اما اگر ديدم تمام سرمايه ام از دست رفته، يك ميليون نيز بدهكار شده ام، اين را عرب «خسارت» می گويد. يعنی همه سرمايه ها تباه، خاكستر و دود شد. قسم به عصر، يقيناً و قطعاً تمام انسان ها در چاه تباه شدن تمام سرمايه وجود و عمر خود سرنگون هستند.

آيه ای از سوره مباركه حج كه خيلی عجيب است ذكر كنم.

«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلی حَرْفٍ فَإِنْ أَصابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَ إِنْ أَصابَتْهُ فِتْنَةٌ انْقَلَبَ عَلی وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةَ ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِينُ» «1»

باز اينجا كلمه خسارت دارد. يعنی با اين هزينه كردن غلط عمر، هم در دنيا تمام مايه های وجود خود را به باد دادند و هم در آخرت. نه دنيا دارند و نه آخرت.

زندگی در خسارت، بدتر از حيوانيت

ما می بينيم اتفاقاً خيلی ها در دنيا، خانه های سنگين و پول، ثروت، مال، مقام و مكنت حسابی دارند، پس چرا خدا در قرآن می فرمايد: تمام سرمايه های وجود خود را در دنيا از دست داده و تباه كردند؟ اين آدمی كه اين زندگی را دارد، مگر

______________________________
(1)- حج (22): 11؛ «و برخی از مردم اند كه خدا را يك سويه [و بر پايه دست يابی به امور مادی ] می پرستند، پس اگر خيری [چون ثروت، مقام و اولاد] به آنان برسد به آن آرامش يابند، و اگر بلايی [چون بيماری، تهيدستی و محروميت از عناوين اجتماعی ] به آنان برسد [از پرستش خدا] عقب گرد می كنند [و به بی دينی و ارتداد می گرايند]، دنيا و آخرت را از دست داده اند، و اين است همان زيان آشكار.»