ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 259

اين نقشه برای افراد نظامی پيروزی خيلی بزرگی است. اما رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمود: من فقط با نظاميانی كه با ما دشمنی كردند و عليه ما نقشه ريختند جنگ دارم، با زنان، بچه ها، پيرمردان و حيوانات قلعه كه جنگ ندارم. من جلوی آب را به هيچ قيمتی نمی گيرم. «1» اين ملاحظه آن كسانی است كه به خدا وابسته اند، چون می دانند كه محبوب شان برای جلوگيری از آب و نان كسی، اجازه نمی دهد. می دانند كه محبوب گفته است: شب ها كه شده بلند شويد، گونی برداريد، خرما، لباس، كفش و لوازم مايحتاج در آن بريزيد، به دوش بگيريد و تا هوا تاريك است، به درب خانه يهودی، مسيحی، سنی و شيعه فقير ببريد.

امّا ديگران كه به خدا وابسته نيستند، فقط برای شما مشكل ساز و غارتگر هستند. تجربه نشان داده است كه اهل تاريكی با شما چه می كنند.

با رعايت اين نظامی كه بيان شد اگر وقتی به هم پيوسته شوند، انسان مانند حضرت ابراهيم، موسی، ابوذر، سلمان و امثال اين ها می شود، البته هر كسی به تناسب سعه وجودی خود.

اتصال حضرت ابراهيم عليه السلام به حقيقت

به سراغ خدا، قرآن و پيغمبر صلی الله عليه و آله در اين آيه برويم. لطايف اين آيه را كه اولين آيه سوره ابراهيم عليه السلام است ببينيد. حضرت ابراهيم عليه السلام تمام اعضا و جوارح او به نفس پاك، عقل، نبوتِ حضرت نوح عليه السلام كه قبل از خودش نبی بود، وصل بوده است. در قرآن می خوانيم:

«وَ إِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْراهِيمَ» «2»

تمام جوانی حضرت ابراهيم عليه السلام به نبوت حضرت نوح عليه السلام وصل بوده است. اين

______________________________
(1)- بحار الأنوار: 21 30- 31، باب 22، حديث 32؛ «رُوِيَ أَنَّ النَّبِيَّ صلی الله عليه و آله لَمَّا صَارَ إِلَی خَيْبَرَ كَانُوا قَدْ جَمَعُوا حُلَفَاءَهُمْ مِنَ الْعَرَبِ مِنْ غَطَفَانَ أَرْبَعَةَ آلَافِ فَارِسٍ فَلَمَّا نَزَلَ صلی الله عليه و آله بِخَيْبَرَ سَمِعَتْ غَطَفَانُ صَائِحاً يَصِيحُ فِي تِلْكَ اللَّيْلَةِ يَا مَعْشَرَ غَطَفَانَ الْحَقُوا حَيَّكُمْ فَقَدْ خُولِفْتُمْ إِلَيْهِمْ وَ رَكِبُوا مِنْ لَيْلَتِهِمْ وَ صَارُوا إِلَی حَيِّهِمْ مِنَ الْغَدِ فَوَجَدُوهُمْ سَالِمِينَ قَالُوا فَعَلِمْنَا أَنَّ ذَلِكَ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ لِيَظْفَرَ مُحَمَّدٌ بِيَهُودِ خَيْبَرَ فَنَزَلَ صلی الله عليه و آله تَحْتَ شَجَرَةٍ فَلَمَّا انْتَصَفَ النَّهَارُ نَادَی مُنَادِيهِ قَالُوا فَاجْتَمَعْنَا إِلَيْهِ فَإِذَا عِنْدَهُ رَجُلٌ جَالِسٌ فَقَالَ عَلَيْكُمْ هَذَا جَاءَنِي وَ أَنَا نَائِمٌ وَ سَلَّ سَيْفِي وَ قَالَ مَنْ يَمْنَعُكَ مِنِّي قُلْتُ اللَّهُ يَمْنَعُنِي مِنْكَ فَصَارَ كَمَا تَرَوْنَ لَاحَرَاكَ بِهِ فَقَالَ دَعُوهُ وَ لَمْ يُعَاقِبْهُ وَ لَمَّا فَتَحَ عَلِيٌّ عليه السلام حِصْنَ خَيْبَرَ الْأَعْلَی بَقِيَتْ لَهُمْ قَلْعَةٌ فِيهَا جَمِيعُ أَمْوَالِهِمْ وَ مَأْكُولِهِمْ وَ لَمْ يَكُنْ عَلَيْهَا حَرْبٌ بِوَجْهٍ مِنَ الْوُجُوهِ نَزَلَ رَسُولُ اللَّهِ مُحَاصِراً لِمَنْ فِيهَا فَصَارَ إِلَيْهِ يَهُودِيٌّ مِنْهُمْ فَقَالَ يَا مُحَمَّدُ تُؤْمِنُنُي عَلَی نَفْسِي وَ أَهْلِي وَ مَالِي وَ وُلْدِي حَتَّی أَدُلَّكَ عَلَی فَتْحِ الْقَلْعَةِ فَقَالَ لَهُ النَّبِيُّ صلی الله عليه و آله أَنْتَ آمِنٌ فَمَا دَلَالَتُكَ قَالَ تَأْمُرُ أَنْ يُحْفَرَ هَذَا الْمَوْضِعُ فَإِنَّهُمْ يَصِيرُونَ إِلَی مَاءِ أَهْلِ الْقَلْعَةِ فَيَخْرُجُ وَ يَبْقَوْنَ بِلَا مَاءٍ وَ يُسَلِّمُونَ إِلَيْكَ الْقَلْعَةَ طَوْعاً فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله أَوْ يُحْدِثَ اللَّهُ غَيْرَ هَذَا وَ قَدْ أَمَنَّاكَ فَلَمَّاكَانَ مِنَ الْغَدِ رَكِبَ رَسُولُ اللَّهِ بَغْلَتَهُ وَ قَالَ لِلْمُسْلِمِينَ اتَّبِعُونِي وَ سَارَ نَحْوَ الْقَلْعَةِ فَأَقْبَلَتِ السِّهَامُ وَ الْحِجَارَةُ نَحْوَهُ وَ هِيَ تَمُرُّ عَنْ يَمْنَتِهِ وَ يَسْرَتِهِ فَلَا تُصِيبُهُ وَ لَاأَحَداً مِنَ الْمُسْلِمِينَ شَيْ ءٌ مِنْهَا حَتَّی وَصَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله عليه و آله إِلَی بَابِ الْقَلْعَةِ فَأَشَارَ بِيَدِهِ إِلَی حَائِطِهَا فَانْخَفَضَ الْحَائِطُ حَتَّی صَارَ مِنَ الْأَرْضِ وَ قَالَ لِلنَّاسِ ادْخُلُوا الْقَلْعَةَ مِنْ رَأْسِ الْحَائِطِ بِغَيْرِ كُلْفَةٍ.»

(2)- صافات (37): 83؛ «و به راستی ابراهيم از پيروان نوح بود.»