ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 361
ظاهر فرق می كند. دنيای باطنِ انسان، دنيای ملكوت، عرش، جبروت و خليفة اللهی است و غير از بدن می باشد. بدن ابزار ظهور آن حقايق باطنيه است كه اگر آن حقايق باطنيه نباشند، تمام حركاتی كه از بدن صادر می شود، بی ارزش است، و لو ظاهر خوبی داشته باشد.
منافقان در نماز جماعت پيغمبر صلی الله عليه و آله شركت می كردند. تمام بدن آنها در نماز بود. ماه رمضان روزه می گرفتند و با پيغمبر صلی الله عليه و آله به حج می رفتند، ولی خدا در قرآن می فرمايد:
«إِنَّ الْمُنافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ» «1»
يعنی كل اين نماز جماعت های با امامت پيغمبر صلی الله عليه و آله، روزه های ماه رمضان و حج آنها همه پوچ و باطل بود.
حقايق باطن بايد حركات ظاهر را بدرقه كند، يعنی زلف كل حركات ظاهر بايد به زلف واقعيات باطن گره خورده باشد و الا وزن و ارزشی پيدا نمی كند. همه وزن اعمال به خاطر درون است، لذا اول مرحله باطنی اين تجارت را مطرح می كند.
باطن تجارت
تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ» «2»
اين كه باطن شما به قبول خدا، ايمان، پذيرش، تسليم، عشق به خدا و پيغمبر صلی الله عليه و آله گره بخورد.
اين ها را بايد در باطن داشته باشيد كه دشمنان در باطن شما جا نگيرند، چون وقتی دشمن باطن را خالی از خدا ببيند، كرسی حكومتش را در آنجا برقرار می كند.
اين آيه شريفه را دقت كنيد:
«أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ» «3»
______________________________ (1)- نساء (4): 145؛ «بی ترديد منافقان در پايين ترين طبقه از آتش اند.»
(2)- صف (61): 11؛ «به خدا و پيامبرش ايمان آوريد.»
(3)- جاثيه (45): 23؛ «پس آيا كسی كه معبودش را هوای نفسش قرار داده ديدی؟»
