ارزش عمر و راه هزينه آن، ص: 22

«من يحاسب الحساب يوم القيامة؟» «1»

متولی حساب در روز قيامت و قاضی كيست؟ پيغمبر عظيم الشأن اسلام صلی الله عليه و آله فرمودند: خدا. آن عرب خنده ای كرد و رفت.

پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله فرمودند: او را صدا كنيد. كسی دويد و گفت: برگرد! پيغمبر صلی الله عليه و آله شما را می خواهد. برگشت. رسول خدا صلی الله عليه و آله فرمودند: من حرف خنده داری زدم؟

تو پرسيدی كه متولی حساب در روز قيامت كيست؟ من نيز گفتم: خدا.

گفت: آقا! من از اين جواب شما خيلی خوشحال شدم، خنده ام از خوشحالی است. فرمودند: چرا؟ ببينيد اين عرب بيابانی چقدر زيرك، عاقل و فهميده بود و چقدر خدا را در عين بی سوادی خوب شناخته بود؛ يعنی آن مغز دين را نسبت به خدا فهميده بود.

او اين جمله را گفت كه: خنده و خوشحالی من برای اين بود كه:

«الكَرِيمُ اذا قَدَرَ عَفَا»

حساب ما دست كسی است كه هم كريم است و هم با گذشت؛ و كريم هنگامی كه در موضع قدرت قرار می گيرد، با عفو و گذشت رفتار می كند. پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله فرمودند: خوب فهميدی.

حسابگر ما در روز قيامت، خدای كريم است. كريمی كه كرم و گذشتش بی نهايت است.

خيلی از جاها، جای گذشت است، ولی مردم گذشت نمی كنند. گاهی جای گذشت است، اما حتی شخص متدين، عالم، دانشمند و با محبت گذشت نمی كند، ولی وجود مقدس پروردگار، هر جايی كه جای گذشت است، به يقين گذشت می كند و حسابگری نمی كند.

چنانچه امام صادق عليه السلام در دعای افتتاح به ما ياد داده است، خدا چنين گذشتی

______________________________
(1)- مجموعة ورام: 1/ 9؛ «قالَ أعرابیٌّ: يا رَسولَ اللّه، مَن يُحاسِبُ الخَلقَ يَومَ القِيامَةِ؟ قالَ: اللّه عز و جل، قالَ: نَجَونا ورَبِّ الكَعبَةِ! قالَ: وكَيفَ ذاكَ يا أعرابِیُّ؟! قالَ: لأِنَّ الكَريمَ إذا قَدَرَ عَفا.»