تواضع و آثار آن، ص: 154

خاموشی بكشاند.

اين معنای:

«يُرِيدُ اللَّهُ أَنْ يُخَفِّفَ عَنْكُمْ»

است.

قدرت و اراده انسان در عبادت

اگر اراده انسان قوی باشد روزه گرفتن آسان می شود، هم قدرت بدنی انسان زياد می شود و هم به قدرت روحی و ارادی می رسد.

«لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ» «1» قدرت اراده و قدرت عقل است، «صوموا تصحّوا» «2» قدرت بدنی است.

روز قيامت عده ای از بدن ها در كمال ناتوانی است، خداوند در سوره «ن وَ الْقَلَمِ» می فرمايد: در دنيا كه بودند:

«كانُوا يُدْعَوْنَ إِلَی السُّجُودِ» «3»

من آنها را دعوت به نماز و عبادت كردم، سجده در اينجا به معنای عبادت است، انسان وقتی بخورد و بخوابد و شهوترانی كند، ضعيف می شود؛ زيرا در عبادت تمرين نداشته است و در دنيا سست بودند و ورزش های بدنی آنها هم در مسير عبادت نمی باشد، به روح، عقل و اراده خود كاری نداشته اند، در قيامت جای ورزش نيست، با همان بدن سست و شهوانی، با آن شكم پر، وارد قيامت می شوند، آنها را دعوت می كنم كه فقط سجده ای در محشر برای من انجام دهند.

خداوند در قرآن می فرمايد:

«فَلا يَسْتَطِيعُونَ» «4»

نمی توانند سجده كنند. ولی كسانی كه تمرين عبادت و خدمت داشتند، وقتی

______________________________
(1)- بقره (2): 21؛ «تا [با پرستيدن او] پروا پيشه شويد.»

(2)- مستدرك الوسائل: 502/ 7؛ «وَ عَنِ النَّبِيِّ صلی الله عليه و آله أَنَّهُ قَالَ صُومُوا تَصِحُّوا.»

(3)- قلم (68): 43؛ «اينان [در دنيا] به سجده [بر خدا] دعوت می شدند.»

(4)- قلم (68): 42؛ «ولی در خود قدرت و استطاعت [سجده كردن ] نيابند!»