تواضع و آثار آن، ص: 238
«الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ* وَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ* أُولئِكَ عَلی هُدیً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» «1»
اين انسان ها بر بلندای هدايت هستند، تمام قله های ايمان و هدايت را فتح كرده اند.
عدم پذيرش حق در متكبرين
هنگامی كه مسأله تواضع را در آيات قرآن بررسی می كنيد، می بينيد كه از چنان ارزشی در پيشگاه خدا برخوردار است كه پروردگار عالم حداقل سه بار، در سورهای شعرا، إسرا و لقمان به مسأله تواضع اشاره كرده است و بهای عجيبی به تواضع داده است، و خداوند رابطه خود را با هر متكبّری قطع كرده است. اين موضوع بسيار مهم است. پروردگار با كلمه «كلّ» اين مسأله را بيان می كند؛ يعنی بعضی انسان ها وقتی حق به آنها ارائه می شود، برگردانده می شود، چون به مانع برخورد می كند، حق از جانب خدا می آيد و به متكبّر هم می رسد اما مانند اين است كه نور به تخته سنگ اصابت می كند و بر می گردد و الّا اگر نور به پارچه نازك و شيشه برسد، از آنها عبور می كند، اما اگر به كوه برسد، بر می گردد، حق به تمام متكبران ابلاغ می شود؛ چون به مانع برخورد می كند، دوباره برمی گردد، بايد حقّ به حالت قبول در درون قرار بگيرد، اما در درون متكبر قرار نمی گيرد.
«فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ ساجِدِينَ* فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ* إِلَّا إِبْلِيسَ أَبی أَنْ يَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ» «2»
وقتی كه ابليس، به سجده امر شد، امر الهی برگشت، زيرا درون او قابليت قرار گرفتن را نداشت.
______________________________ (1)- بقره (2): 3- 5؛ «آنان كه به غيب ايمان دارند و نماز را بر پا می دارند و از آنچه به آنان روزی داده ايم، انفاق می كنند* و آنان كه به آنچه به سوی تو و به آنچه پيش از تو نازل شده، مؤمن هستند و به آخرت يقين دارند* آنانند كه از سوی پروردگارشان بر [راهِ ] هدايت اند و آنانند كه رستگارند.»
(2)- حجر (15): 29- 31؛ «پس چون او را درست و نيكو گردانم و از روح خود در او بدمم، برای او سجده كنان بيفتيد* پس همه فرشتگان بدون استثناء سجده كردند* مگر ابليس كه از اينكه با سجده كنان باشد، امتناع كرد.»
