تواضع و آثار آن، ص: 132

وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ» «1»

نهايتاً چون ارتباطی با خدا و قيامت ندارند، راهی برای نيّت للّه برای آنها باز نيست. بنابراين اعمالی كه صورت زيبايی دارد چه به شكل عبادت و چه به شكل خدمت، برای خدا انجام نگرفته و به عنوان مصالح ساختن آخرت آباد به كار گرفته نشده و از جانب پروردگار پاداش و مزدی ندارند. اگر كسی بگويد: چرا خدا به آنها مزد نمی دهد؟ آيا ظلم به آنها نيست؟ جواب اين است كه: اين افراد با خدا هيچ ارتباطی نداشتند، عمل را برای خدا انجام ندادند، پاداشی بر عهده خدا نسبت به آنان نيست و هيچ ظلمی هم به آنها نشده است. اگر خداوند متعال به آنها مزد ندهد، نتيجه می گيريم كه صاحب كار آنها مردم و هوای نفس می باشد. عمل آنها منافقانه و رياكارانه بوده و چهره عمل به طرف پروردگار عالم جهت گيری نداشته است. بر عهده خدا نيست كه به آنها پاداشی كرامت كند. «2»

پيروی از هوای نفس و خواسته های خود

گروه سوم: گروهی هستند كه عمل انجام نمی دهند، اهل عبادت و خدمت نيستند، به قول امام صادق عليه السلام عمری را گرد نفس و خواسته های خود چرخيدند.

به خدا و مردم كاری ندارند، در تمام عمر تنها به فكر خود می باشند. از درآمد زندگی، فقط برای بدن، نفس، شهوت، شكم و خانواده خود استفاده می كنند.

گرهی را از كار مردم باز نمی كنند، اينها مردمی مثل طايفه دوم هستند، اما عذابشان از طايفه دوم كمتر است.

پس عمل قابل پاداش و آباد كننده دنيا و آخرت، تنها عمل مؤمن، همراه با نيّت خالص و نيّت پاك است و لازم است ما تا آنجايی كه فرصت داريم، بخشی از اين نوع اعمال را چه در رابطه با پروردگار و چه در رابطه با عباد پروردگار، بشناسيم. در اينجا گفتگويی را برای شما نقل می كنم كه اين گفتگو بسيار با ارزش است، در اين

______________________________
(1)- نحل (16): 97؛ «از مرد و زن، هر كس كار شايسته انجام دهد در حالی كه مؤمن است، مسلماً او را به زندگی پاك و پاكيزه ای زنده می داريم و پاداششان را بر پايه بهترين عملی كه همواره انجام می داده اند، می دهيم.»

(2)- الكافی: 2/ 294- 295، بَابُ الرِّيَاءِ، حديث 1- 2- 3- 4؛ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام أَنَّهُ قَالَ لِعَبَّادِ بْنِ كَثِيرٍ الْبَصْرِيِّ فِي الْمَسْجِدِ وَيْلَكَ يَا عَبَّادُ إِيَّاكَ وَ الرِّيَاءَ فَإِنَّهُ مَنْ عَمِلَ لِغَيْرِ اللَّهِ وَكَلَهُ اللَّهُ إِلَی مَنْ عَمِلَ لَهُ.»

«- عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام يَقُولُ اجْعَلُوا أَمْرَكُمْ هَذَا لِلَّهِ وَ لَاتَجْعَلُوهُ لِلنَّاسِ فَإِنَّهُ مَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ لِلَّهِ وَ مَا كَانَ لِلنَّاسِ فَلَا يَصْعَدُ إِلَی اللَّهِ.»

«- قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام كُلُّ رِيَاءٍ شِرْكٌ إِنَّهُ مَنْ عَمِلَ لِلنَّاسِ كَانَ ثَوَابُهُ عَلَی النَّاسِ وَ مَنْ عَمِلَ لِلَّهِ كَانَ ثَوَابُهُ عَلَی اللَّهِ.»

«- عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي قَوْلِ اللَّهِ عز و جل فَمَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صالِحاً وَ لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً قَالَ الرَّجُلُ يَعْمَلُ شَيْئاً مِنَ الثَّوَابِ لَايَطْلُبُ بِهِ وَجْهَ اللَّهِ إِنَّمَا يَطْلُبُ تَزْكِيَةَ النَّاسِ يَشْتَهِي أَنْ يُسْمِعَ بِهِ النَّاسَ فَهَذَا الَّذِي أَشْرَكَ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ ثُمَّ قَالَ مَا مِنْ عَبْدٍ أَسَرَّ خَيْراً فَذَهَبَتِ الْأَيَّامُ أَبَداً حَتَّی يُظْهِرَ اللَّهُ لَهُ خَيْراً وَ مَا مِنْ عَبْدٍ يُسِرُّ شَرّاً فَذَهَبَتِ الْأَيَّامُ أَبَداً حَتَّی يُظْهِرَ اللَّهُ لَهُ شَرّاً.»