تواضع و آثار آن، ص: 85

«الراضی بِفِعْلِ قومٍ كالداخل فيهم معهم» «1» هر انسانی كه به كار، عمل، منش و روش قومی راضی باشد، جزء آنها خواهد بود. من به جهاد و مبارزه أبی عبدالله، راضی هستم و مجموع حوادث كربلا را قبول دارم، اگر معذور نبودم من هم شركت می كردم، من براين اساس می گويم كه يابن رسول الله، خوشحال هستم كه در قيامت با شما محشور می شوم.

محاسبه عمل و نيت در قيامت

«انّما الاعمال بالنيات لكل امرء ما نوی» «2» پس عمل و نيت را محاسبه می كنند. هيچ عملی بدون خواسته و نيت و طرح قلبی نيست، بر اين مبنا، مجموع حركات و اعمال انسان ها از اين چهار بخش خارج نيست.

يا ظاهر و باطن عمل لله است، يعنی كننده كار، ظاهر و باطن عمل را وصل به وجود مقدس الله كرده است. بسيار سفارش می كنند كار را با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» پيوند بزنيد؛ يعنی هر قدمی كه می خواهيد برداريد، اين قدم را به «الله» و معبود حق پيوند بزنيد، وقتی كار به الله پيوند خورد، رحمانيت و رحيميت خدا، يقيناً به بدرقه اين كار خواهد آمد.

اگر ظاهر و باطن انسان لله باشد، در دنيا و آخرت براساس رحمانيت و رحيميت پاداش می گيرد. ظاهر كار برای خدا و طبق خواسته پروردگار عالم باشد. آن نمازی كه خدا خواسته، انجام دهيد، می فرمايد: نماز صبح دو ركعت است و بايد همراه با وضو، لباس و مكان مباح باشد، اول وقت خوانده شود، رو به قبله نماز خوانده شود، اين ظاهر نماز است؛ يعنی فقه مربوط به نماز رعايت شود، ظاهر لله باشد، يعنی كار را برای خدا انجام دهيم كه اگر تمام مردم عالم در كار تو حاضر و يا غايب باشند، برای تو فرقی نداشته باشد.

______________________________
(1)- نهج البلاغة: 449، حكمت 154؛ «وَ قَالَ عليه السلام الرَّاضِي بِفِعْلِ قَوْمٍ كَالدَّاخِلِ فِيهِ مَعَهُمْ وَ عَلَی كُلِّ دَاخِلٍ فِي بَاطِلٍ إِثْمَانِ إِثْمُ الْعَمَلِ بِهِ وَ إِثْمُ الرِّضَی بِهِ.»

(2)- وسائل الشيعة: 13/ 10، حديث 12713؛ «قَالَ وَ رُوِيَ عَنْهُ عليه السلام قَالَ إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ وَ لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَی.»